چهارمین نمایشگاه دوسالانه “سرو نقره‌ای” آبان ماه امسال به همت انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران و با حمایت “ایکوگرادا” برگزار خواهد شد. روزرنگ در راستای سیاست خود مبنی بر حمایت از تمامی رویدادها و جشنواره‌های مرتبط با گرافیک و دیزاین تصمیم دارد که در زمان برگزاری این رویداد، پوشش ویژه‌ای داشته باشد و از همین اکنون با مطالب متنوع و مرتبط به استقبال این رویداد برود. در همین راستا، مصاحبه اختصاصی ما با “احسان مهدوی” دبیر این نمایشگاه را در ادامه مطلب خواهید دید.
احسان مهدوی متولد ۱۳۵۷ در مشهد است و فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد گرافیک از دانشگاه هنر تهران می‌باشد. وی که برنده‌ی سرو نقره‌ای سال ۹۲ در بخش نشانه بوده است، در سه دوره بینال ورشو، دو دوره زنبور طلایی، بینال چین، صلح ایتالیا، بینال تهران و… حضور داشته است.
به رويداد سرو نقره‌اى نزديك مى شويم؛ اين دوره چه ويژگى متمايزى خواهد داشت؟
احسان مهدوی : در ابتدای سخن رخصت می‌طلبم از دبیران دوره‌های قبلی سرو نقره‌ای و سعی می‌کنم سرو را مانند امانتی مراقبت کرده و تحویل دبیر بعدی دهم. در این دوره تمایزاتی وجود دارد که برخی ظاهری اند و برخی باطنی. مهم‌ترین آن تفکیک داوری در بخش‌های گوناگون و حذف هیئت انتخاب است. بخش‌های هفتگانه‌ی ما حیطه‌های متفاوتی از طراحی گرافیک اند و بهتر دانستیم که سه داور ترجیحا از سه نسل در هر بخش که تخصص بیشتری در آن زمینه دارند به قضاوت بپردازند. به این ترتیب با وجود بیست و یک داور دیگر نیازی به هیئت انتخاب نبود؛ ضمن آنکه به گمانم تفاوت سلایق هیئت انتخاب و داوری در سال‌های گذشته می‌توانست آسیب‌هایی را در بر داشته باشد.
دومین ویژگی امسال مراسم اختتامیه پس از دو هفته برگزاری نمایشگاه است. در دوره‌های گذشته، مراسم همزمان با افتتاح نمایشگاه انجام می‌شد؛ حال آنکه به گمان ما، بهتر است آثار در نمایشگاه دیده شود تا پس از بحث و نقد و بررسی، اشتیاق بیشتری برای شناخت برگزیدگان به وجود آید. سالن خانه هنرمندان نیز مکان مناسبی برای خانواده بزرگ گرافیک ایران نیست و بدین ترتیب می‌توان مراسم تقدیر را در مکان دیگری برگزار نمود. برخی موارد کوچک نیز وجود دارد که از آن جمله می‌توان به دریافت آثار از طریق پست اشاره کرد؛ چرا که نمی‌خواستیم طراحان خارج از مرکز به خود رنج سفر دهند. همچنین، امسال قرار است جایزه‌ای به بهترین فرآیند تولید اثر تعلق گیرد تا طراحان تشویق شوند برای ثمره‌ی ایده‌ی خود بیشتر تلاش کنند و از منابع حاضر آماده برای اجرا دست بکشند. و البته جایزه‌ای نیز برای یک طراح جوان در نظر گرفته‌ایم. این جایزه قرار بود ابزار کار باشد؛ اما پس از بحث و بررسی، تصمیم بر این شد که کتاب هدیه دهیم تا بدینوسیله اهمیت پژوهش را گوشزد کرده باشیم.
آنچه که ذکر کردم تمایزات برنامه‌ریزی بود؛ اما از ابتدا در پی برگزاری سروی بودیم که رها باشد، به این معنا که از قید و بند معمول فراخوان‌هایی که تعدادشان کم هم نیست رهانیده شود. تلاش کردم فراخوان اتمسفر متفاوت و صمیمانه‌ای به خود بگیرد تا طراحان بیشتر حس کنند که خلاقیتشان را نشانه رفته‌ایم. به عنوان مثال نام درختان سرو را برای بخش‌های گوناگون برگزیدم و حتا قانون و مقررات را دانستنی‌ها نام نهادم تا از هرگونه کلیشه‌های خشک اداری فاصله بگیریم. به گمانم گرافیک را باید مثل خودش دید: پویا و متفاوت! در این دوره داوران را نیز به مسابقه طلبیدیم (البته در بخش‌هایی که حیطه‌ی داوری آنها نیست) تا حس امید، اعتماد و پویایی را در خانواده‌ی گرافیک ایران افزایش دهیم. پیشنهاد می‌کنم این روند را تا آخر سرو دنبال کنید، چرا که ترجیح می‌دهم برنامه‌های پیش‌رو را توضیح ندهم.
این روزها در دبیرخانه‌ی سرو چه می گذرد؟
احسان مهدوی: درگیر داوری هستیم. با توجه به تفکیک داوران، پروسه‌ی سخت و زمان‌بری است. با توجه به اینکه در فراخوان ۲۴ شهریور را اعلام برگزیدگان در نظر گرفته‌ایم؛ باید بتوانیم تا آن روز به جمع‌بندی نهایی برسیم. به زودی گزارشی تصویری از روند داوری منتشر خواهیم کرد که خوشحال می‌شویم روزنامه‌ی رنگ نیز این گزارش را پوشش دهد.
داوران امسال چه كسانى هستند؟
احسان مهدوی: برای انتخاب داوران، جلسات متعددی را با شورای سیاست‌گذاری تشکیل دادیم. قصدمان بر این بود که در هر یک از بخش‌های هفتگانه سه داور به قضاوت بپردازند که از سه نسل گرافیک ایران باشند؛ یکی از اساتید پیشکسوت در کنار دو تن از جوانان که یکی از این دو عزیز جوانتر بوده و با جریانات روز نسل نو در ارتباط باشد. اغلب پیشکسوتان دوره‌های پیشین نیز داور سرو نقره‌ای بوده‌اند. توضیحاتی که دادم بر روی کاغذ بود اما در عمل کمی از معادلات مان به هم خورد چرا که هماهنگی با ۲۱ عزیز دشوار بود و برخی آمادگی لازم را نداشتند. در هر صورت آنچه شد را اکنون ذکر خواهم کرد و البته در این روزهای درگیر داوری، بسیار از ترکیب اساتید و روند قضاوت راضی هستیم.
سرو آزاد (بخش آزاد): آقایان فرشید مثقالی، ساعد مشکی و مهران زمانی.
سرو طبری (بخش نشانه و هویت بصری): آقایان مصطفی اسدالهی، پیمان پورحسین و خانم فاطمه کرکه‌آبادی
سرو مرو (بخش پوستر): آقایان قباد شیوا، بیژن صیفوری و امیرحسین قوچی‌بیک
سرو شیراز (بخش جلد و صفحه‌آرایی نشریات): آقایان ابراهیم حقیقی، مجید عباسی و احسان رضوانی
سرو زربین (بخش گرافیک تجاری و بسته‌بندی): آقایان امرالله فرهادی، مهرزاد دیرین و ایمان آل‌مظفر
سرو فری (بخش گرافیک متحرک): آقایان رضا علوی، امیرعلی قاسمی و فرید یاحقی
سرو کشمر (بخش طراحی حروف فارسی): آقایان محمد احصایی، مصطفی اوجی و مسعود سپهر
در مورد بخش‌هاى مختلف امسال و كيفيت آثار رسيده به دبيرخانه توضيح دهيد.
احسان مهدوی: امسال هفت بخش داریم که در فراخوان هم آمده است. سه بخش از این هفت بخش شامل دو قسمت می‌شود که به هر یک سروی جدا تعلق می‌گیرد. با این حساب ما ده سرو در این هفت بخش داریم.
آثار رسیده در مجموع از حدود ٣٣٠ طراح است که آمار قابل توجهی است. در بعضی بخش‌ها استقبال بیشتر بوده و در بعضی دیگر کمتر. به عنوان مثال تعداد آثار رسیده در بخش‌های طراحی حروف و گرافیک متحرک (سرو کشمر و سرو فری) کمتر از سایر بخش‌هاست و بالعکس در بخش‌های نشانه و هویت بصری و نشریات (سرو طبری و سرو شیراز)، بسیار زیاد است.
کیفیت آثار نیز در بعضی بخش‌ها رو به بهبود و در بعضی دیگر رو به افول است. اما راستش را بخواهید خیلی خیلی باید بهتر از این باشیم و در شکل ایده‌آل، گرافیک امروز ایران دوست‌داشتنی نیست.
آيا سرو نقره‌اى براى بهبود اين وضعيت برنامه‌ى خاصى دارد؟
احسان مهدوی: به نظرم آنچه که باعث رشد ما می‌شود، دوستی بین طراحان گرافیک است، مثل نسل‌های قدیم. هدفم این است که سرو نقره‌ای به همبستگی مجدد طراحان ختم شود و همگی برای تجربیات تازه و رسیدن به گرافیک خلاق و سالم تلاش کنیم؛ نه برای رسیدن به شهرت و انحصار طلبی!
امسال مديريت هنرى رويداد سرو نقره اى به فرهاد فزونى سپرده شده است. كمى در مورد طراحى فراخوان و بازخورد عمومى آن بگوييد.
احسان مهدوی: درس اول سفارش، اعتماد به طراح است؛ درسی که بسیاری از سفارش‌دهندگان جامعه در آن رفوزه‌اند! فرهاد فزونی از طراحان خوب ایرانی است. نوع نگاه او به مقوله‌ی گرافیک دیزاین به شیوه‌ی نگارش و رویکرد من در فراخوان امسال بسیار همسو بود. فرهاد بسیار جسورانه و رها به سمت تجربه‌ی تازه می‌رود و من به همین دلیل او را انتخاب کردم. او در حال طراحی پوستر رویداد است که طی یک نشست خبری رونمایی خواهد شد. تا کنون از هویت بصری رویداد، دعوت‌نامه، فراخوان، فرم و برچسب و آگهی منتشر شده است.
اینکه درباره‌ی اثر او چه گفتند و چه نوشتند را خودش باید پاسخ دهد اما من از همه‌ی طراحان می‌خواهم تجربیات یکدیگر را دوست بداریم؛ چرا که اساس سرو نقره‌ای همین است. ما نیامده‌ایم تا با یک گرافیک شیک و بی دردسر فقط تحسین همگان را جمع کنیم. این خانواده‌ی خودمان است، اجازه دهیم تا گفتگو کنیم، بحث کنیم و حرف‌های تازه بزنیم و به جزایر تازه برسیم. بهتر است هم صدا شویم؛ حتی اگر گمان می‌کنیم بد صداییم هم صدا شویم.
امسال بخش جدیدی به نام «آزاد» به رويداد اضافه شده است؛ در مورد آن توضیح دهید.
از دیگر تمایزات امسال اضافه نمودن بخش آزاد است. «ما پینوکیوی کارگاه نجاری شما را خواهانیم» شعار این بخش است. هدف مان این بود که آخر ایده‌های طراحان را فارغ از مناسبات اجتماعی به نمایش گذاریم و اثبات کنیم که طراحان گرافیک با حرفه‌ی خود زندگی می‌کنند که به زعم بنده این یک افتخار شغلی است. نمی‌توانم قول دهم که امسال این بخش پربار باشد؛ اما آغاز راهی است که اگر ادامه یابد یکی از بهترین بخش‌های سرو خواهد شد. علاوه بر این، مهمان خارجی ما نیز بی‌ارتباط با سرو آزاد نیست.
آيا امسال با رويدادى متفاوت و هيجان انگيز رو به رو خواهيم بود؟
راستش را بخواهید، خیلی مایلیم که مراسم اختتامیه‌ای پرشور و به یادماندنی با حضور همه‌ی طراحان گرافیک ایران (نه ایستاده و پشت در) داشته باشیم. مراسمی که واقعاً خلاقیت گرافیک ایران را نمایان کند. همچنین، بسیار آرزو داریم که نمایشگاه سرو چیدمان فوق‌العاده‌ای داشته باشد و کاتالوگی بسیار عالی و ماندگار برای این رویداد تهیه کنیم. همچنین، اثر یک طراح خارجی هم می‌تواند تاثیر شگرفی بر جوانان داشته باشد. ممکن است ایده‌آل‌بودن را به طور کامل نتواسته باشیم، اما همچنان تلاشمان را برای بهترین اجرای این رویداد می‌کنیم.
و نكته ى آخر؟
حرف آخر تشکر است از همت و صبر عزیزان علی رشیدی، فرزاد ادیبی، ساعد مشکی، کوروش قاضی مراد، اونیش امین‌الهی، پریسا تشکری، فرشته جوادی، پرستو حسینی، داوران گرامی و دوستان خوبم در مشهد.
