همان‌طور که عکاسان به تجهیزات خود عادت می‌کنند و رویکرد موردعلاقه خود را تثبیت می‌نمایند، اغلب در الگوهای راحت و پیش‌بینی‌شده‌ای قرار می‌گیرند. ما معمولاً به فاصله‌های کانونی خاصی بازمی‌گردیم، از موضوعات مشابه عکس می‌گیریم، بر تکنیک‌های پردازش پس از عکاسی تکیه می‌کنیم و تصاویر را طبق عادت‌های تثبیت‌شده ترکیب‌بندی می‌کنیم. در حالی که پالایش سبک خاص ارزشمند است، خطر رکود نیز وجود دارد.
چالش دادن به این روال‌های تثبیت‌شده می‌تواند منجر به رشد چشمگیر شود. با ایجاد محدودیت و پذیرش ناآرامی، عکاسان در هر مرحله‌ای—چه تازه‌کار، چه حرفه‌ای در حال ظهور، یا کهنه‌کار باتجربه—می‌توانند دیدگاه خود را تازه کنند، مهارت‌های فنی جدیدی کسب کنند و در نهایت تصاویر جذاب‌تری تولید نمایند. تمرین‌های ذکرشده در این مقاله برای همین هدف طراحی شده‌اند. این تمرین‌ها نه به‌عنوان میانبرهای ساده بلکه به‌عنوان اکتشافات ساختاریافته‌ای که مهارت‌های اساسی مانند درک نور، کنترل کنتراست، و بهبود انضباط ترکیب‌بندی و شفافیت داستان‌سرایی را هدف قرار می‌دهند، معرفی شده‌اند.
این تمرین‌ها فقط به جنبه‌های فنی محدود نمی‌شوند، بلکه به ابعاد روانی و خلاقانه عکاسی نیز ارتباط دارند. نتیجه، یک دیدگاه شخصی روشن‌تر، داستان‌سرایی قوی‌تر و تصاویر تخیلی و دقیق‌تر است.
تمرین ۱: دیدن در سیاه‌وسفید با تنظیم EVF/LCD به حالت مونوکروم
چرا این روش ارزشمند است؟
عکاسی اساساً درباره نور است—کیفیت، جهت و شدت آن. رنگ، با وجود زیبایی و اهمیتش، گاهی ممکن است مانع درک جزئیات روشنایی و سایه شود. با تنظیم منظره‌یاب الکترونیکی (EVF) یا صفحه‌نمایش LCD دوربین به حالت سیاه‌وسفید، حضور فوری رنگ حذف شده و تمرکز صرفاً بر روابط تُن‌ها قرار می‌گیرد. این کار به شما کمک می‌کند تا به تدریج تغییرات روشنایی و تاریکی، سیلوئت‌های قوی و تضادها و بافت‌ها را بهتر بشناسید. این حساسیت به نور اغلب به عکاسی رنگی بهتر نیز ترجمه می‌شود، زیرا درک دقیق‌تری از روشنایی و تُن‌ها به دست می‌آورید.
مهارت‌های توسعه‌یافته:
- آگاهی از تُن‌ها: با حذف رنگ، مجبور به درک نحوه همکاری هایلایت‌ها، تُن‌های میانی و سایه‌ها خواهید شد.
- بهبود ترکیب‌بندی: تشخیص شکل‌ها و خطوط قوی در سیاه‌وسفید آسان‌تر شده و به تعادل و هماهنگی بیشتر ترکیب‌بندی کمک می‌کند.
- تصمیم‌گیری بهتر درباره نورپردازی: درک نحوه ترجمه نورهای مختلف به ساختار تُنالی، به کنترل بهتر نوردهی کمک می‌کند.
تمرین ۲: استفاده از یک لنز پرایم که به‌ندرت از آن استفاده می‌کنید
چرا این روش ارزشمند است؟
هر عکاسی لنز موردعلاقه‌ای دارد. برای برخی، یک لنز پرایم ۵۰ میلی‌متری مورد اعتماد است؛ برای دیگران، یک لنز زوم ۷۰-۲۴ میلی‌متری همه‌کاره. تکیه بر یک فاصله کانونی می‌تواند به ایجاد سبک ثابت کمک کند، اما ممکن است منجر به پیش‌بینی‌پذیری شود. با مجبور کردن خود به استفاده از لنزی که به‌ندرت از آن استفاده می‌کنید—مثلاً لنز واید ۲۴ میلی‌متری یا ۱۳۵ میلی‌متری که گردوغبار گرفته است—از منطقه راحتی خود خارج می‌شوید. فاصله‌های کانونی مختلف محدودیت‌های منحصر‌به‌فردی در ترکیب‌بندی و داستان‌سرایی تحمیل می‌کنند و می‌توانند ایده‌های تازه را تحریک کنند.
تمرین ۳: محدود کردن خود به تنها ۱۰ عکس در هر جلسه
چرا این روش ارزشمند است؟
عکاسی دیجیتال می‌تواند ذهنیتی ایجاد کند که با گرفتن صدها عکس، به امید یافتن چند عکس خوب، به نتیجه برسید. این رویکرد گاهی موثر است اما اغلب مانع از توجه دقیق و دیسیپلین می‌شود. با محدود کردن خود به تنها ۱۰ عکس، فرایند عکاسی به چیزی سنجیده‌تر و متفکرانه‌تر تبدیل می‌شود.
بیشتر بخوانید: ترفندهای افزایش وضوح عکس: چگونه تصاویر شفاف و حرفه‌ای ثبت کنیم؟
تمرین ۴: استفاده از یک تنظیم دیافراگم در تمام طول روز
چرا این روش ارزشمند است؟
یکی از ابزارهای اصلی کنترل هنری در عکاسی، دیافراگم است. دیافراگم نه تنها بر میزان نور ورودی به دوربین تأثیر می‌گذارد، بلکه عمق میدان و ظاهر پس‌زمینه (بوکه) را نیز کنترل می‌کند. با محدود کردن خود به یک تنظیم دیافراگم—مثلاً f/2.8 برای عمق میدان کم یا f/11 برای وضوح بیشتر—مجبور به خلاقیت می‌شوید و یاد می‌گیرید چگونه بهترین نتایج ممکن را از آن وضعیت به‌دست آورید.
مهارت‌های توسعه‌یافته:
- تسلط بر ترکیب‌بندی: یادگیری نحوه استفاده بهینه از عمق میدان.
- درک بهتر بوکه و کیفیت لنز: این تمرین به شما کمک می‌کند متوجه شوید لنز شما در هر دیافراگم چگونه عمل می‌کند.
تمرین ۵: انتخاب یک موضوع و عکاسی از آن در زمان‌های مختلف روز
چرا این روش ارزشمند است؟
نور در عکاسی همه‌چیز است و تغییرات آن در طول روز تأثیر شگرفی بر حالت و کیفیت عکس‌ها دارد. با انتخاب یک موضوع ثابت—مثلاً یک درخت، ساختمان، یا منظره—و عکاسی از آن در ساعات مختلف روز، از طلوع تا غروب، یاد می‌گیرید چگونه نور و سایه‌ها تغییر می‌کنند و چگونه می‌توانید این تغییرات را برای ایجاد تصاویر دراماتیک و متنوع به کار ببرید.
مهارت‌های توسعه‌یافته:
- مشاهده‌ی عمیق‌تر نور و سایه
- درک بهتر از تأثیرات نور طبیعی بر عکاسی
- ایجاد مجموعه‌ای منسجم و متنوع از تصاویر یک موضوع
این تمرین‌ها برای تمامی عکاسان، از مبتدیان تا حرفه‌ای‌ها، طراحی شده‌اند و هدف اصلی آن‌ها، بهبود دیدگاه خلاقانه و مهارت‌های فنی شماست. با پذیرش این چالش‌ها، می‌توانید از عادت‌های همیشگی عبور کرده و به سطح جدیدی از خلاقیت دست پیدا کنید.
منبع: +