یک استاد تاریخ باستان در دانشگاه زوریخ با همکاری یک متخصص علوم رایانه، پروژهای غیرمعمول را آغاز کرده است: ساخت یک مولد تصویر هوش مصنوعی که صحنههای تاریخی را با دقتی واقعی بازسازی کند.
فلیکس ک. مایر، استاد تاریخ باستان، و فیلیپ استروبل، زبانشناس رایانهای، در کنار هم سامانهای به نام Re-Experiencing History ساختهاند؛ مدلی هوش مصنوعی که قادر است تصاویر واقعینما از روم و یونان باستان خلق کند.

این مدل بر اساس منابع دانشگاهی و متون تاریخی آموزش داده شده و با بهرهگیری از سه مولد تصویری مختلف تلاش میکند از خطاهای عجیب و رایج در بازنمایی تاریخ جلوگیری کند. مایر در گفتوگویی با SciTechDaily یادآور میشود که در یکی از آزمایشهای اولیه، مدل تصویری از یک مراسم پیروزی در روم باستان تولید کرد که تماشاگران آن را با تلفن همراه فیلمبرداری میکردند! او توضیح میدهد: «به نظر میرسید هوش مصنوعی از تصاویر راهپیماییهای پاپ در دوران معاصر استفاده کرده بود. علاوه بر آن، افراد بیش از حد عضلانی بودند و خیابانهای روم بیش از اندازه تمیز.»

مایر و استروبل، با وجود تفاوتهای حوزهی کاری، تواناییهای خود را ترکیب کردهاند تا ابزاری بسازند که میتواند هم آموزنده و هم هیجانانگیز باشد؛ بهویژه برای دانشآموزان. دانشگاه زوریخ در بیانیهای اعلام کرده است:
«این پروژه گامی مهم در شیوهی تجربه و انتقال تاریخ است. بهجای محدود ماندن به بازسازیهای کتابهای مصور یا اقتباسهای سینمایی، اکنون ابزاری در اختیار داریم که به هر فرد امکان میدهد با استفاده از رابط دستوری و مدلهای هوش مصنوعی، صحنههای تاریخی را مطابق ایدههای خود طراحی و تجسم کند.»

پژوهشگران امیدوارند این فناوری بتواند تقریباً هر موقعیتی از دوران باستان را شبیهسازی کند و امکان درک عمیقتری از زمینههای تاریخی فراهم آورد؛ بهگونهای که علاقه و شگفتی نسبت به گذشته را در سطحی کاملاً تازه برانگیزد.
در حال حاضر، این مدل تنها برای اعضای دانشگاه زوریخ در دسترس است، اما برنامههایی برای ارائهی عمومی آن وجود دارد. دانشگاه دربارهی کاربردهای احتمالی این پروژه میگوید:
«در آموزش، دانشجویان میتوانند مواد آموزشی تعاملی بسازند که تاریخ را زنده کرده و علاقه به موضوعات تاریخی را افزایش دهد. موزهها قادر خواهند بود بازدیدکنندگان را در فرآیند بازآفرینی نمایشگاهها مشارکت دهند و امکان تجسم شخصی از رویدادهای تاریخی را فراهم کنند. همچنین برای مستندها و فیلمها، این پلتفرم میتواند منبع الهام باشد و در خلق صحنههای تاریخی اصیل و دقیق نقش ایفا کند.»