خانه حراج کریستی به‌تازگی اولین حراج اختصاصی خود را برای آثار هنری هوش مصنوعی برگزار کرده است. این اقدام کریستی که در نوع خود اولین تجربه در صنعت هنر است، بحث‌های گسترده‌ای را در میان هنرمندان و فعالان این حوزه برانگیخته است. بسیاری از هنرمندان اعتراضات خود را نسبت به استفاده از هوش مصنوعی در خلق آثار هنری بیان کرده‌اند، اما آیا این اعتراضات در جای درست مطرح شده است؟ آیا مبارزه علیه استفاده از هوش مصنوعی در هنر در این زمان و شرایط، درست است؟
نحوه شروع جنجال
حراج کریستی با نام هوش افزوده (Augmented Intelligence) که از ۲۰ فوریه تا ۵ مارس ۲۰۲۵ در کنار یک نمایشگاه در گالری‌های مرکز راکفلر در نیویورک برگزار می‌شود، شامل ۲۰ اثر هنری است که توسط هوش مصنوعی یا با همکاری این تکنولوژی خلق شده‌اند. این آثار شامل هنر دیجیتال، مجسمه‌ها، و نقاشی‌های اکریلیک و روغنی هستند که با استفاده از الگوریتم‌های خاص، داده‌های آموزش دیده‌شده، و همکاری‌های هنرمندان با هوش مصنوعی ساخته شده‌اند. قیمت تخمینی این آثار از ۱۰۰ دلار تا ۱.۷ میلیون دلار متغیر است.
محبوبیت و نگرانی‌ها در صنعت هنر
چندین هنرمند مطرح در این حراج آثار خود را به نمایش گذاشته‌اند. یکی از این هنرمندان، رفیق آنادول است که آثارش از داده‌های علمی، مانند تصاویر ماموریت‌های ناسا به مریخ، به کمک هوش مصنوعی خلق شده‌اند. دیگر هنرمندانی که در این حراج حضور دارند، شامل ساشا استایلز و الکساندر ربن هستند که به‌ترتیب از الگوریتم‌های ساخته‌شده برای شعرهای خود و ترکیب هوش مصنوعی با اجراهای زنده استفاده کرده‌اند.
این حراج با واکنش‌های مختلفی از سوی هنرمندان مواجه شده است. گروهی از هنرمندان با امضای نامه‌ای به بیش از ۳,۵۰۰ نفر از کریستی خواسته‌اند که این حراج را لغو کند. آنها معتقدند که بسیاری از مدل‌های هوش مصنوعی برای خلق این آثار، از داده‌های هنری دارای حق تکثیر استفاده کرده‌اند، بدون اینکه اجازه‌ای از صاحبان آن آثار گرفته شود. این گروه نگران است که این روند به نوعی استثمار هنرمندان واقعی بدل شود، چرا که هوش مصنوعی به رقابتی جدی با آثار هنری سنتی تبدیل می‌شود.
واکنش‌های مثبت و منفی در برابر استفاده از هوش مصنوعی
در مقابل این اعتراضات، بسیاری از هنرمندان فعال در حراج کریستی اعلام کرده‌اند که آثار خود را با استفاده از داده‌های اختصاصی خودشان و الگوریتم‌های شخصی ساخته‌اند. رفیق آنادول در واکنش به جنجال‌ها نوشت: “این خیلی جالبه. بیشتر هنرمندان این پروژه به‌طور خاص از داده‌ها و مدل‌های خودشان استفاده کرده‌اند. این مشکل اصلی کل اکوسیستم هنر است و نتیجه‌ی نقدهای تنبل و ترس‌های بی‌پایه است.”
کریستی همچنین تأکید کرده که هنرمندان این حراج از تکنولوژی هوش مصنوعی برای ارتقای آثار خود استفاده کرده‌اند و در اکثر موارد، هوش مصنوعی در یک چارچوب کنترل‌شده و بر اساس ورودی‌های خود هنرمندان به کار رفته است. به گفته نیکول سیلز گایلز، مدیر هنر دیجیتال کریستی: “هوش مصنوعی جایگزین خلاقیت انسانی نیست، بلکه آن را تقویت می‌کند. این تکنولوژی به هنرمندان کمک می‌کند تا مرزهای خلاقیت انسانی را گسترش دهند.”
چالش‌های پیش روی هنر دیجیتال و هوش مصنوعی
حراج کریستی همچنین بحث‌های جدیدی در مورد مرزهای اخلاقی هنر هوش مصنوعی به راه انداخته است. آیا می‌توان هنرهایی که توسط هوش مصنوعی ایجاد می‌شوند را به‌عنوان آثار اصیل هنری در نظر گرفت؟ آیا هنرمندان می‌توانند همچنان نقشی کلیدی در خلق آثار هنری ایفا کنند، یا تکنولوژی جایگزین خلاقیت انسانی می‌شود؟ این سوالات همچنان در دنیای هنر مطرح است و به نظر می‌رسد که نظرات مختلفی در این زمینه وجود دارد.
بیشتر بخوانید:هوش مصنوعی و طراحی گرافیک: تهدید یا فرصت؟
انتقادهای مرتبط با هوش مصنوعی در هنر ممکن است در ابتدا فقط بر پایه نارضایتی از الگوریتم‌های بی‌روح و غیرانسانی بوده باشد، اما امروز شاهدیم که بسیاری از هنرمندان به‌طور فعال از این ابزارها برای ارتقای آثار خود بهره می‌برند. در حالی که برخی از این ابزارها به‌طور غیرقانونی از داده‌های دارای حق تکثیر استفاده کرده‌اند، اما هنرمندانی نیز هستند که با استفاده از داده‌ها و مدل‌های خود، هوش مصنوعی را به‌عنوان ابزاری برای تکمیل و بهبود خلاقیت‌های خود به کار می‌برند.
آینده هنر هوش مصنوعی
با توجه به این چالش‌ها و مباحثات، آینده هنر هوش مصنوعی در دنیای هنر هنوز نامشخص است. در حالی که برخی از هنرمندان و منتقدان به شدت با این فناوری مخالف هستند، بسیاری دیگر از آن به‌عنوان یک ابزار جدید و پیشرفته برای خلق آثار هنری بهره می‌برند. به نظر می‌رسد که در آینده، نیاز به تعریف دقیق‌تری از مرزهای اخلاقی و قانونی هنر دیجیتال و هوش مصنوعی احساس خواهد شد.
در پایان، حراج کریستی نشان‌دهنده یکی از بزرگ‌ترین تحولات در دنیای هنر است. این حراج نه‌تنها به هنرمندان جدید و نوآورانه فرصت می‌دهد تا آثار خود را به نمایش بگذارند، بلکه پرسش‌های جدی در مورد جایگاه فناوری در دنیای هنر و آینده آن به‌وجود می‌آورد. در دنیای هنر دیجیتال، هوش مصنوعی ممکن است تنها یک ابزار باشد، اما آیا این ابزار می‌تواند به‌عنوان یک شریک خلاقانه در کنار انسان‌ها قرار گیرد؟ این سوالی است که هنوز پاسخی قطعی برای آن وجود ندارد.