اگر شاهکار جورج اورول غیرقابل خواندن باشد چه می‌شود؟ به مناسبت هفته کتاب‌های ممنوعه ۲۰۲۵، کتابخانه داویت ایساک در سوئد، اولین کتابخانه جهان که به آزادی بیان اختصاص دارد، همراه با آژانس BBDO نوردیک، نسخه‌ای ویژه از کتاب «۱۹۸۴» را خلق کرده‌اند… نسخه‌ای که به سادگی نمی‌توان آن را باز کرد.
این کتاب، که از هر دو طرف صحافی شده، متن کامل اورول را دارد، اما صفحات آن غیرقابل دسترسی‌اند، گویی برای همیشه مهر و موم شده‌اند. این استعاره‌ای هوشمندانه و قدرتمند است: با غیرقابل خواندن کردن کتاب، خالقان آن معنای واقعی سانسور را نشان می‌دهند؛ دنیایی که خواندن در آن به طور واقعی بسته شده است.
وقتی طراحی تبدیل به اعتراض می‌شود
این پروژه با نام The Bound Books Project، از طراحی به عنوان ابزاری برای مقاومت استفاده می‌کند. کاران نایر از BBDO نوردیک می‌گوید: «خواستیم شیئی بسازیم که ابتدا احساس ناامیدی و خشم ایجاد کند و بعد به عمل وادارد.» پیام واضح است: وقتی مانع خواندن یک کتاب می‌شویم، آزادی بیان را خفه می‌کنیم، درست همانطور که یک صفحه مهر شده دیگر قابل دسترسی نیست.
بیشتر بخوانید: تاثیرگذارترین هنرهای اعتراضی دنیا
این پروژه در کتابخانه داویت ایساک در مالمو شکل گرفته، کتابخانه‌ای که به احترام داویت ایساک، روزنامه‌نگار سوئدی-اریتره‌ای که از سال ۲۰۰۱ بدون محاکمه زندانی است، نامگذاری شده است. جاسمینا دیزدراویچ کوردرو، مدیر کتابخانه، می‌گوید: «وقتی کتابی ممنوع می‌شود، تبدیل به دنیایی بسته می‌شود. با مهر کردن «۱۹۸۴»، این واقعیت غیرقابل انکار می‌شود.»
نمادی جهانی علیه سانسور
نسخه‌های این کتاب که دوبار صحافی شده تاکنون به نویسندگان و چهره‌های برجسته ادبی ارسال شده‌اند، از جمله استیفن کینگ و برنده جایزه نوبل هرتا مولر. نسخه‌ای دیگر بین بیش از ۱۰۰۰ کتابخانه و کتابفروشی در سوئد گردش خواهد کرد تا زمینه بحث درباره حق خواندن آزادانه را فراهم کند.
این اثر، یک نماد ادبی را به ابزار گفتگوی جهانی تبدیل کرده است. جایی که اورول نظارت و کنترل را محکوم می‌کرد، این نسخه فیزیکی از «۱۹۸۴» نشان می‌دهد: در دنیایی که کتاب‌ها بسته می‌شوند، آزادی نیز خاموش می‌شود.
هفته کتاب‌های ممنوعه ۲۰۲۵ در سوئد از ۶ تا ۱۲ اکتبر برگزار می‌شود و توسط کتابخانه داویت ایساک در مالمو و سازمان PEN سوئد سازماندهی شده است.