در مسیر شکل‌گیری هویت‌های بصری شهری و فرهنگی، طراحی فونت‌های اختصاصی نقشی کلیدی در معرفی و تثبیت چهره‌ی یک منطقه می‌توانند داشته باشند. پروژه‌ی «فونت اختصاصی جزیره جهانی قشم» نیز در همین راستا شکل گرفته است؛ تلاشی برای بازنمایی روح، فرهنگ و طبیعت این جزیره در قالبی نوشتاری و دیداری. این فونت با هدف خلق زبانی ویژه برای قشم طراحی شده تا نه‌تنها ابزاری برای نوشتار، بلکه نشانه‌ای از هویت بومی و جهانی آن باشد.
در ادامه، توضیحات طراح این پروژه، یونس دهقانی، درباره روند پژوهش، الهام‌ها و مراحل شکل‌گیری این فونت را با هم می‌خوانیم:
پروژه‌ی طراحی فونت اختصاصی «جزیره جهانی قشم» با پژوهشی عمیق و میدانی آغاز شد. تیم طراحی به سرپرستی یونس دهقانی، در نخستین گام به مطالعه‌ی منابع تاریخی، فرهنگی و بصری جزیره پرداخت تا مفاهیم بنیادین هویت قشم را استخراج کند. این پژوهش با حضور در فضاهای واقعی جزیره ادامه یافت؛ از کوچه‌های روستاها تا جنگل‌های حرا و سواحل بکر و زیبای قشم. در این مسیر، الهام‌های بصری و احساسی متعددی از دل زندگی مردم و طبیعت جزیره گردآوری شد.
فرم لباس‌های محلی، انحنای لنج‌ها، نقش‌های ظریف سوزن‌دوزی زنان و حتی نقشه‌ی جزیره، از جمله عناصر الهام‌بخش در طراحی این تایپ‌فیس بودند. هدف تیم، یافتن زبانی بصری بود که گذشته‌ی فرهنگی و طبیعت زنده‌ی قشم را در قالبی مدرن و امروزی بازتاب دهد.
در ادامه، طراحی دستی حروف آغاز شد تا فرم‌ها با نگاهی هنری و بومی شکل بگیرند. پس از آزمون‌ها و اصلاحات اولیه، وزن‌ها و ساختارهای مختلف حروف توسعه یافت و در نهایت، این طرح‌ها به فونتی دیجیتال و کاربردی تبدیل شدند.
در تمامی مراحل طراحی، سه اصل کلیدی حفظ شد:
- دوستی و دعوت‌کنندگی برای ایجاد ارتباطی انسانی با مخاطب،
- پویایی و حرکت برای بازتاب زندگی و انرژی جزیره،
- اصالت و ریشه‌مندی برای پیوند با فرهنگ و تاریخ قشم.
نتیجه‌ی این فرایند، فونتی است که نه‌فقط ابزاری برای نوشتار، بلکه زبانی دیداری برای گفت‌وگوی قشم با ایران و جهان است. «قشم» حالا با صدای خودش سخن می‌گوید؛ زبانی که از دل تاریخ، طبیعت، فرهنگ و مردم این سرزمین برآمده است.
به گفته‌ی یونس دهقانی، روند ایده‌پردازی تا اجرا بر پایه‌ی تحقیق میدانی و تاریخ شفاهی جزیره شکل گرفت. پس از جمع‌آوری داده‌ها، اتودهای اولیه طراحی شدند و در نهایت، فرم‌های منتخب به اجرا درآمدند. الهام اصلی این پروژه، از داستان‌ها و حرف‌های مردم قشم آمده است؛ روایتی زنده از زندگی روزمره و عشق به جزیره.
مهم‌ترین چالش تیم طراحی، رسیدن به زبان بصری مشترکی بود که بتواند میان سنت و معاصریت تعادل برقرار کند. با این حال، دهقانی این پروژه را تجربه‌ای شیرین می‌داند؛ فرصتی برای زیستن در میان مردم، شنیدن روایت‌هایشان و تبدیل آن احساسات به زبانی تایپوگرافیک که هویت جزیره را بازتاب می‌دهد.
فونت اختصاصی «جزیره جهانی قشم»، تلاشی است برای ساختن پلی میان فرهنگ بومی و ارتباط جهانی؛ زبانی که هر حرف آن، تکه‌ای از هویت جزیره را روایت می‌کند.
