«همیشه درست زمانی که احساس می‌کنید در یک حوزه‌ی خاص، کمتر جای خلاقیت باقی مانده است، درست در همان چیز بخصوص با ابداعات جدید و تازه روبرو می‌شوید. طراحی فونت برای من یکی از همین زمینه‌ها بود. همزمان با تولید این فکر در مغزم که دیگر فونتی اصیل و ماندنی امکان طراحی ندارد، بارها و بارها مثال نقض دیده‌ام و از طرز فکر و دید محدودم شرمنده شده‌ام. مخاطب به دنبال ایجاد تغییر است، به دنبال خطوط آشنا با ذهنش می‌گردد، درست همان چیزهایی که حتی موقع آمدن شکل‌های جدید از فونت‌های قدیمی، برای مخاطب به‌روز می‌شود.»
در پروژه‌ی این هفته، باهم می‌بینیم، که حوزه‌های مختلف هنری هنوز که هنوز است جای کار دارند و اینکه شما فکر کنید، دیگر کار جدیدی نخواهید دید، نقطه‌ی پایان خلاقیت شما به عنوان طراح خواهد بود. فونت جلایر درست ابتدای صحیح کار را نشان می‌دهد و یک کار امروزی را به پیشینه‌اش وصل می‌کند. معصومه مصلح، بعد از پشت سر گذاشتن مراحل ابتدایی توانسته است، روی خطوط آشنای فرهنگی ما ایرانیان کار کرده و یک فونت جدید را با نام جدید ثبت کند.
همراه داستان تجربه این طراح می‌شویم:
توجه به جاهای بکر و دست‌نخورده در زمینه فونت
«خوشنویسی سنتی یکی از ارزشمند‌ترین هنرهاست و همواره بخش‌های ناشناخته و کمتر شناخته شده‌ای را در خود جای داده است. در طول تاریخ خوشنویسی، همواره همزمان با خطوط اصلی، شیوه‌هایی دیگر با بیشترین تنوع از لحاظ فرم ظاهری، مرسوم بوده است. هر چند این شیوه‌ها در طول زمان مهجور مانده و از لحاظ کاربردی چندان مورد توجه نبوده، با این حال، شکل متنوع این خطوط که با دخل و تصرف در اصول خوشنویسی و موازین متعارف خط، تحقق یافته، نشان می‌دهد که در خوشنویسی سنتی هم‌چنان بخش‌های ناب و دست نخورده زیادی وجود دارد. یکی از این بخش‌ها، خطوط ناشناخته بر روی سکه‌های ضرب‌شده کهن و قدیمی است، خطوطی که با لحن‌های متفاوت و جالب توجهی که دارد، می‌تواند الهام بخش ایده‌هایی نو برای طراحان فونت معاصر باشد.»
داستان سکه نقره احمد جلایری و فونت جلایر
«فونت جلایر، با الهام از خط ناشناخته‌ی روی سکه نقره احمد جلایری (مربوط به قرن هفتم هجری) محفوظ در کتابخانه ملک طراحی شده است. طراحی تایپ براساس خطوط ناشناخته برای نخستین بار در دانشگاه تهران و زیر نظر استاد صداقت جباری شکل گرفت. این متد از طراحی تایپ بعد از این که در قالب پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد درآمد، با همکاری و راهنمایی استاد به طراحی فونت جلایر انجامید.»
«خطوط ناشناخته سکه‌های ضرب شده اغلب خطوط تلفیقی‌اند و خطوط روی سکه احمد جلایر به نظر می رسد تلفیقی از نسخ و کوفی باشد.»
عنوان پایان‌نامه معصومه مصلح، دانشجوی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، «بررسی تنوع حروف در ده نسخه‌ی خطّی منتخب از کتابخانه مجلس شورای اسلامی (با تأکید بر کاربرد آن در طراحی حروف فارسی)» است. خروجی این پروژه که بهمن ماه 1392 ارائه شده است، یک فونت جدید با نام جلایر در سال 1401 است.
ویژگی‌های فونت جلایر
«جلایر تایپ فیسی نمایشی است و در چهار وزن طراحی شده است. این فونت برای تیترها، عناوین، عبارت‌های کوتاه، تیزرها و امور تبلیغاتی مناسب به نظر می‌رسد. استروک‌های فونت جلایر در گردش‌های قلم دارای زوایای مشخصی است و دور حروف در جلایر کمتر شده و از حرکات مورب بیشتری برخوردار است. دوایر نون و اشکال مشابه آن تا حد ممکن جمع‌وجور طراحی شده است. در فونت جلایر، کشیده‌های عمودی کوتاه قامت‌اند و تا حد ممکن تلاش شده اغلب حرکات حروف نزدیک به خط زمینه یا کرسی وسط طراحی گردد. قواعد کرنینگ و اعراب‌گذاری فونت جلایر اعمال شده است. جلایر لیگچر و کاراکترهای جایگزین دارد، مواردی که برای زیبایی بیشتر نتیجه می‌تواند مورد استفاده کاربر قرار بگیرد.»
«طراحی فونت براساس خطوط ناشناخته چالش‌های متعددی دارد، یکی از این چالش‌ها متناسب‌کردن لحن متفاوت خطوط ناشناخته و قدیمی با چشم مخاطبان امروزی است. گاهی لحن یک فونت متفاوت و جذاب است، اما خوانایی آن کمتر است. خوانایی یکی از رکن‌های اصلی طراحی تایپ است و در این طراحی تلاش شده تا حد ممکن بین خوانایی و لحن متفاوت خط روی سکه موازنه ایجاد گردد.»
«تجربه لحن‌های جدید در زمینه‌های متفاوت و رسیدن به فرمی ایده‌آل، نیازمند ذهنی آرام است، کافیست گاهی تنها کمی عقب‌نشینی کنید و فاصله بگیرید، در این حالت است که می توانید با ذهنی آرام سراغ یک طراحی جالب توجه بروید.»
برای خرید فونت جلایر می‌توانید به فروشگاه فونت تایپوخط مراجعه کنید.
