طراحی تخت یکی از مهم‌ترین و ماندگارترین ترندهای دنیای دیجیتال در سال‌های اخیر بوده است. این سبک مینیمالیستی با تاکید بر سادگی، رنگ‌های روشن و فضای باز، به یکی از ارکان اصلی طراحی وب و رابط‌های کاربری تبدیل شده است. در این مطلب به بررسی عمیق طراحی تخت، تاریخچه آن، تأثیراتش بر دنیای گرافیک و اصول اساسی این سبک خواهیم پرداخت.
تاریخچه طراحی تخت
در دهه‌های گذشته، طراحان وب و رابط کاربری بیشتر به سمت استفاده از اسکیومورفیسم (skeuomorphism) می‌رفتند؛ سبکی که تلاش می‌کرد بافت‌ها و جزئیات دنیای واقعی را به دنیای دیجیتال منتقل کند. اسکیومورفیسم با تقلید از مواد و اشیاء واقعی مانند چرم، فلز یا کاغذ به دنبال ایجاد تجربه‌ای ملموس‌تر برای کاربران بود. این رویکرد در نسخه‌های اولیه سیستم‌عامل‌های iOS و اندروید و همچنین بسیاری از وبسایت‌های دهه ۲۰۰۰ بسیار رایج بود.
اما با گذشت زمان، این سبک به تدریج جای خود را به طراحی تخت (Flat Design) داد. شرکت‌هایی مانند مایکروسافت و گوگل اولین پیشگامان این رویکرد بودند. مایکروسافت با ویندوز ۸ این روند را در سال ۲۰۱۲ به‌شکل گسترده‌ای به دنیا معرفی کرد و سپس گوگل با ارائه Material Design به تثبیت این جریان کمک کرد. در این بین، شرکت‌های دیگری مانند اپل و وارنر برادرز نیز به‌تدریج به طراحی تخت روی آوردند.
طراحی تخت چیست؟
طراحی تخت یک سبک طراحی است که به جای استفاده از جزئیات پیچیده و سه‌بعدی، بر سادگی و دوبعدی بودن تاکید دارد. در این سبک، استفاده از خطوط تمیز، لبه‌های تیز، رنگ‌های روشن و کنتراست بالا بسیار رایج است. هدف اصلی این رویکرد، بهبود کاربردپذیری و خوانایی است. برخلاف اسکیومورفیسم که تلاش می‌کرد اشیاء دیجیتال را به واقعیت نزدیک‌تر کند، طراحی تخت بر جدایی بین دنیای دیجیتال و واقعی تأکید دارد.
یکی از نمونه‌های برجسته این سبک، لوگوی وارنر برادرز است که در سال ۲۰۲۱ نسخه تخت خود را معرفی کرد. این تغییر نه تنها بر سادگی و وضوح لوگو تأکید داشت، بلکه به بازتاب یک گرایش کلی در دنیای طراحی نیز کمک کرد.
اصول طراحی تخت
طراحی تخت چندین اصل کلیدی دارد که باعث شده است به این سطح از محبوبیت و ماندگاری برسد:
- مینیمالیسم: در این سبک، جزئیات اضافی و تزئینی به‌عنوان “شلوغی بصری” در نظر گرفته می‌شوند و حذف می‌شوند. تنها عناصری که نقش کاربردی دارند باقی می‌مانند تا تمرکز کاربر را بهبود بخشند.
- رنگ‌های روشن و متضاد: یکی از ویژگی‌های بارز طراحی تخت استفاده از پالت‌های رنگی جسورانه و روشن است که به وضوح و جذابیت بصری کمک می‌کند. این رنگ‌ها باعث می‌شوند عناصر مختلف، از دکمه‌ها تا تصاویر، به‌وضوح از پس‌زمینه‌ها جدا شوند.
- تصاویر دوبعدی: برخلاف سبک‌های دیگر که از عناصر سه‌بعدی یا بافت‌دار استفاده می‌کنند، در طراحی تخت، همه عناصر دوبعدی هستند. این رویکرد به کاربر کمک می‌کند تا به‌راحتی اطلاعات را پردازش کند و تجربه‌ای بدون حواس‌پرتی داشته باشد.
- فضای خالی: استفاده از فضای باز یا خالی یکی دیگر از ویژگی‌های مهم طراحی تخت است. این فضا به بهبود خوانایی و سازماندهی اطلاعات کمک می‌کند و از شلوغی بصری جلوگیری می‌کند.
چرا طراحی تخت اینقدر محبوب است؟
یکی از دلایل اصلی محبوبیت طراحی تخت، قابلیت کاربردی آن است. در این سبک، عناصر غیرضروری که می‌توانند کاربر را گیج کنند، حذف شده‌اند. این کار باعث می‌شود که رابط‌های کاربری ساده‌تر و کاربرپسندتر باشند. طراحی تخت به خوبی در دستگاه‌های مختلف، از موبایل‌ها تا کامپیوترهای دسکتاپ، قابل انطباق است و باعث می‌شود تا تجربه کاربر در تمامی صفحات یکپارچه باشد.
این سبک همچنین تأثیر زیادی بر طراحی لوگو و هویت برندها داشته است. بسیاری از برندهای بزرگ در سال‌های اخیر به سمت ساده‌سازی لوگوهای خود روی آورده‌اند تا با اصول طراحی تخت همسو شوند. برای مثال، تغییرات ایجاد شده در لوگوی گوگل و وارنر برادرز تنها نمونه‌هایی از این تحول هستند.
آیا طراحی تخت همیشه مینیمالیستی باقی خواهد ماند؟
در حالی که طراحی تخت همچنان یکی از اصلی‌ترین سبک‌ها در دنیای طراحی دیجیتال است، برخی معتقدند که دوران مینیمالیسم ممکن است در حال تغییر باشد. با اینکه طراحی تخت به دلیل کاربردی بودن و سادگی‌اش مورد استقبال قرار گرفته، اما برخی طراحان و برندها در حال بازگشت به سبک‌های نئو‌اسکیومورفیسم هستند. این سبک جدید تلاش می‌کند تا با حفظ اصول طراحی تخت، جزئیاتی مانند سایه‌ها و بافت‌های دقیق‌تر را دوباره به طراحی وارد کند تا تجربه‌ای جذاب‌تر برای کاربر ایجاد کند.
جمع‌بندی
طراحی تخت یا فلت دیزاین یکی از سبک‌های پرکاربرد و تأثیرگذار در دنیای طراحی وب و رابط کاربری است. این سبک با تأکید بر سادگی، رنگ‌های جذاب و مینیمالیسم به بهبود تجربه کاربری کمک می‌کند. با اینکه ممکن است در آینده تغییراتی در جزئیات آن ایجاد شود، اما اصول پایه‌ای آن، یعنی سادگی و کاربردپذیری، همچنان در قلب این سبک باقی خواهد ماند. برای طراحان و علاقه‌مندان به دنیای گرافیک، آشنایی و تسلط بر این سبک یکی از مهارت‌های ضروری به شمار می‌آید.