با شیوع ویروس کرونا، میلیون‌ها انسان ملزم به استفاده از ماسک های صورت شده‌اند، این در صورتی است که در خصوص نحوه دورانداختن یا بازیافت این ماسک ها اطلاعات اندکی در اختیار افراد قرار گرفته است.
در حالی که با رفع تدریجی مقررات قرنطینه در کشورهای مختلف، شهروندان ماهانه به میلیاردها عدد ماسک صورت نیاز دارند و بدون استفاده از روش‌های مناسب برای دورریختن این ماسک ها، بشریت به زودی دچار یک فاجعه زیست‌محیطی می شود.
خطرهای زیست محیطی
اغلب ماسک‌های صورت با استفاده از مواد پلاستیکی با عمر بسیار طولانی ساخته می‌شوند و ضایعات این ماسک ها در طبیعت صدها سال باقی می‌ماند.
این وضعیت می‌تواند پیامدهای ناگواری را برای محیط زیست و ساکنان زمین داشته باشد. ماسک‌هایی که در محیط زیست رها می‌شوند، ابتدا عامل انتقال ویروس کرونا به ماموران جمع‌آوری زباله هستند.
این در حالی است که این ویروس تحت شرایطی قادر است به مدت هفت روز روی سطوح پلاستیکی زنده بماند که در میان‌مدت و دراز مدت، جانوران و گیاهان نیز دچار آسیب می‌شوند.
این حجم از ضایعات پلاستیکی می‌تواند محیط زیست جانوران را تغییر دهد و چرخه‌های طبیعی زیست‌بوم را برهم بزند. برخی از جانوران توانایی تشخیص قطعات پلاستیک از طعمه‌های خود را ندارند و در نتیجه در جریان تلاش برای خوردن پلاستیک جان خود را از دست می‌دهند.
حتی اگر این جانوران زنده بمانند، به دلیل پُر شدن معده آنها با ضایعات پلاستیکی غیرقابل هضم، دچار سوءتغذیه می‌شوند. جانوران کوچک‌تر هم ممکن است درون ضایعات پلاستیکی ماسک ها و دستکش‌ها به دام بیفتند و جان خود را از دست بدهند.
پلاستیک در گذر زمان به قطعات کوچک تری تقسیم می شود و هرچه بیشتر در محیط زیست باقی بماند، این قطعات کوچک تر می‌شوند.
بدین ترتیب ماسک‌های پلاستیکی ابتدا به میکروپلاستیک و سپس به نانوپلاستیک تبدیل می‌شوند. این ذرات و فیبرهای بسیار کوچک پلاستیک که از جنس پلیمرهای بسیار پایدار هستند به زنجیره‌های غذایی وارد می شوند.
تنها یک عدد ماسک صورت می‌تواند میلیون‌ها ذره را تولید کند که هریک از آنها قابلیت انتقال ترکیبات شیمیایی و باکتری‌های مختلف به زنجیره غذایی و در نهایت به بدن انسان را دارد.
کاناپه-۱۹
یک طراح ایتالیایی برای جلب توجه به اثرات مخرب زیست محیطی ماسک های یکبار مصرف با استفاده از همین ماسک ها کاناپه-۱۹ را طراحی کرده است که به صورت نمادین به شکل نامنظم یک کوه یخ درآمده است.
برای جلوگیری از همه گیری بیماری COVID-19 ، پوشش صورت در فضاهای عمومی در سراسر جهان به یکی از الزامات تبدیل شده است. بسیاری از ماسک های صورت موجود برای فروش از لایه های پلاستیکی ساخته شده اند و به طور خاص برای یک بار استفاده طراحی شده اند.
از آنجا که این ماسک ها زباله پزشکی محسوب می شوند و نمی شود از طریق امکانات بازیافت معمولی بازیافتشان کرد، وجود آنها در بستر خیابان ها تهدیدی برای محیط زیست است.
توبیا زامبوتی که وجود این ماسک ها را مشکل بزرگی در آلوده کردن محیط زیست میداند طرح خلاقانه‌ای به شکل کاناپه ارائه کرده است. این طراح کاناپه-۱۹ را به عنوان یک روش خلاقانه برای برجسته کردن مسئله زیست محیطی به نمایش گذاشته و ساکنان پرجین والسوگانا، یک شهر کوچک نزدیک ترنتو در شمال ایتالیا را درگیر آن کرد.
زامبوتی از ساکنان خواست تا با خیال راحت ماسک های یکبار مصرف را که در خیابان ها و اطراف مراکز درمانی پر شده است، جمع کنند. چند متر مکعب ماسک جمع آوری و قبل از اینکه تبدیل به یک ماده غیر معمول برای یک کاناپه مدولار پی وی سی قابل بازیافت شود، کاملاً با ازن ضد عفونی شد.
از منظر زیبایی شناسی، به دلیل رنگ سرد و “یخی” بیشتر ماسک های یکبار مصرف، زامبوتی فرم های کاناپه را جوری شکل داد تا از ویژگی های نامنظم کوه یخ به عنوان نمادی از گرم شدن کره زمین تقلید کند.
توبیا زامبوتی بر روی کاناپه 19
نخستین ماسک شفاف دنیا با استاندارد N99+ که لبخند شما را پنهان نمی‌کند!