« جلد کتاب یا مجله بخشی از هویت بصری آن محسوب می شود و با ایجاد جلوه‌های بصری و گرافیک مناسب می تواند در جذب مخاطب و موفقیت تجاری مجله موثر باشد. به همین جهت طراحی جلد به عنوان یکی از زیرشاخه های هنر گرافیک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
هنر گرافیک در کتاب ایرانی سابقه‌ای دیرینه و چند صد ساله دارد و مربوط به کتاب‌هایی هستند که با با گل و مرغ، خطی خوش و گاهی نیز با نگاره‌ها مزین شده بودند. طی چند سال اخیر طراحی جلد البته با تغییرات در رویکرد و سبک به عنوان یکی از آیتم‌های تأثیرگذار در افزایش فروش کتاب و جذب مخاطب مورد توجه ویژه ناشران و مخاطبان ایرانی قرار گرفته است.
طرح جلد به عنوان اولین عنصر بصری می بایست علاوه بر حفظ زیبایی و گرافیک چشم نواز، سبک، نوع نگارش و محتوا را نیز منتقل و مخاطب را به خرید و خواندن مجله یا کتاب ترغیب کند. زمانی که یک کتاب و نشریه در ویترین کتابفروشی یا کیوسک مطبوعاتی قرار می گیرد باید از میان جراید و کتاب‌های مختلف و رنگارنگ نظر مخاطب را به خود جلب کند که یکی از مؤلفه‌های مهم این موضوع طرح جلد آن می باشد.
درحقیقت در طراحی جلد مطبوعاتي، بیشتر تصویر به خدمت متن و محتوا درمی‌آید تا محتوا در خدمت تصویر. هنرمندي که طرح روي جلد کتاب یا نشریه را طراحی می کند باید به تمامی مطالب درون کتاب یا آن نشریه اشراف کافی داشته باشد تا بتواند طرحی خلق کند که مخاطب را در درک محتوا یاری نماید. با وجود آن که در سال هاي اخیر طراحی جلد کتاب، بیشتر از گذشته مورد توجه ناشران قرار گرفته اما هنوز از پتانسیل‌هاي طراحان فعال در این زمینه استفاده نمی‌شود.
«همشهری جوان» اولین محصول مستقل مؤسسه همشهری و یکی از چندین مجله گروه مجلات همشهری است که ازاواخر سال 1383 منتشر شد. این نشریه یک هفته نامه فرهنگی اجتماعی است که سبک زندگی را موضوع کار خود قرار داد و مخاطب هدف را جوانان انتخاب کرده است.
استایل و الگوی فعلی طراحی جلد همشهری جوان به مرور توسط طراح‌های قبلی و با لحاظ سلیقه مخاطب به این قالب رسیده است، رسالت جلد همشهری جوان پرداختن طنازانه به موضوعات داغ و روز اجتماعی و انعکاس محتوایی مجله است که با توجه به نکته سنجی مخاطب جوان و البته هیئت نظارت! و کادر فنی طراح را با چالش بیشتری روبرو می کند.
از مهم‌ترین چالش طراحی جلد هفته‌نامه جوان مدت زمان کوتاه ایده تا اجرا و همین طور محدودیت‌های استفاده از المان و آیتم ها در طراحی برای مطبوعات است. تمام مرحله‌های طراحی از ایده، اتودهای اولیه، تأیید، ویرایش و نهایی کردن کار ظرف مدت سه روز انجام می شود که برای طراحی مجله با این تیراژ مدت زمان بسیار محدودی است.
در طراحی جلد با توجه به موضوع، سلیقه طراح و البته مخاطب از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌شود که تکنیک غالب طراحی جلد «همشهری جوان» فتومونتاژ یا کلاژ تصاویر است که با توجه سورئال کردن تصاویر واقعی، جذابیت بصری برای مخاطب دارد. باید توجه داشت که بسته به موضوع و محدودیت های تأمین متریال طراحی، ممکن است از تکنیک‌های دیگر تصویرسازی نظیر گرافیک کامپیوتری، طراحی و تصویرسازی دستی نیز استفاده شود.
کار طراحی جلد در همشهری جوان با جلسه انتخاب سوژه از میان سوژهای داغ با حضور سردبیر، دبیر تحریریه، مدیر هنری و طراح جلد شروع می‌شود و پس از مشخص شدن سوژه، محتوا و حرف اصلی مجله، اتودها و طراحی مدادی اولیه جلد با رویکردها و نگاه‌های متفاوت از سوژه برای جلسه بعدی مدیران و سردبیران آماده می شود. پس از این جلسه و تأیید یکی از اتودهای جلد، طراح یک روز فرصت دارد تا طراحی جلد نهایی را برای هیأت نظارت محتوایی و هنری و در نهایت برای چاپ ارسال کند .
البته در کنار تمام چالش‌های طراحی جلد به صورت هفتگی با موضوعات داغ روز، نقد شدن و بازخورد نظرات مخاطبان همواره برایم لذت‌بخش بوده و از جاذبه های کارطراحی جلد این مجله است. طی این مدت که این مسئولیت بر عهده من بوده است تمام تلاشم ارتقای کیفیت روزافزون چه به لحاظ تکنیکی و چه به لحاظ جذابیت های بصری است و هر هفته با طراحی های قبلی جلد خودم رقابت می کنم. مجموعه ای که می بینید تعدای از آثارم در مجله همشهری جوان است.»
«مرتضی آذرخیل» متولد ۱۳۶۱ در تهران، طراح گرافیک و کارشناس رشته نقاشی از دانشگاه هنر تهران است.
