در فرایند تولید یک کتاب، ترکیب و کنار هم قرارگرفتن صحيح محتوا، طراحى و دیگر اجزای گوناگون است كه باعث مى شود محصول نهايى، شكلى منسجم داشته باشد. علاوه بر مقوله طراحى گرافيك، شناخت صنعت چاپ و قابليت هاى متنوع آن، مى تواند تجربه هاى تلخ و شیرینى از يك طراحى جلد كتاب به وجود آورد. هرچند توسعه و پیشرفت جلد و کتاب سازى قرن ها زمان برده تا به كيفيت امروزى برسد اما همیشه چاشنى خلاقیت به همراه قابلیت هاى روز افزون صنعت چاپ، فرصت تولید آثار نوین و خلاقانه را به وجود مى آورد.
«مجید زارع» طراح گرافيك که توجه خاصى به کتاب سازى و استفاده از متریالهاى خاص دارد در این مورد مىگوید: «تعاریف و قواعد کتابسازی در حال حاضر متفاوت از دههها و شاید سالهای پیشین است. تنوع مدیومهای مختلف، خوانش متن و تولید فیزیکی کتاب را با چالش مواجه کرده است. به نظرم کتاب برای بقای خود نیازمند افزودههایی است که تجربهاش در دنیای مجازی ممکن نباشد.»
مجید زارع که تحصیلاتش کارشناسی الکترونیک است، برگزیدهی دو دورهی سرو نقرهای (دوسالانهی انجمن طراحان گرافیک ایران) در بخش طراحی جلد کتاب، نامزد دو دورهی مسابقهی کتابسازی لایپزیک آلمان (زیباترین کتاب دنیا) و برگزیدهی مسابقهی ۲۵ سال طراحی جلد کتاب دفاع مقدس را در کارنامه خود دارد. در ادامه مطلب شما را به دیدن بخشی از تلاشهای او در زمینه طراحی جلد و کتاب سازی دعوت میکنیم:
خودباوری در خلاقیت
ایدهی کتابسازی این متن از یکی از عکسهای کتاب اصلی گرفته شد. کفشی که رنگ لنگههايش یکی نیست. یک لنگه آبی و لنگهی دیگر قرمز. کتاب دو جلد دارد با دو فضاي متفاوت.
شیوه اجرای جلد: جلد 1) مقوای فانتزی، تک رنگ سیلک
جلد 2) مقوای گلاسه ، تک رنگ افست با مركب فسفری، سلفون براق، یکی از گوشه های کتاب گرد شد
صحافی: چسب گرم، مونتاژ دستی جلد و نخ بادكنك
سمندر
ایدهی اول براي طراحي اين كتاب استفاده از چرم مصنوعی با بافت و رنگ پوست مار بود. هزینههای تولید نتیجهي کار را به این شکل درآورد. شاید هم از ایدهی اول هم بهتر شده باشد.
شیوه اجرای جلد: چرم مصنوعی، داغی، دایکات، مقوای فانتزی، تک رنگ سیلک
صحافی: چسب گرم، مونتاژ دستی
نیست انگاری و شعر معاصر
«صدایت میزنم
گوش بده قلبم صدایت میزند
شب گرداگردم حصار کشیده است
و من به تو نگاه میکنم
از پنجرهای دلم به ستاره هایت نگاه میکنم»
فرم خط های شعر شاملو، کتاب را اینگونه که می بینید ساخت.
شیوه اجرای جلد: مقوای فانتزی، دورنگ سیلک، دایکات
صحافی: چسب گرم با لب برگردان
رازوارگی سلامت
وقتی بیشتر مواقع سردرد داشته باشی و گاهی درد چشمهایت کلافهات کند، ایپوفروفن 500 مثل آدامس اوربیت اکالیپتوس همیشه توی کیف ات هست. ادای احترامي به این قرص دوستداشتنی.
شیوه اجرای روی جلد: گلاسه، متالایز، تک رنگ سیلک، قالب برای ایجاد بافت
شیوه اجرای داخل جلد: افست چهاررنگ، یووی موضعی
صحافی : چسب گرم
مقتل امام حسین (علیه السلام)
هفتاد و دو زخم بر حسین آمد و بعضی گفتهاند: «بر او سی و سه زخم نیزه و سی و چهار زخم شمشیر یافتیم.»
و تیر بر تنش مانند خار بود بر تن خارپشت. و آن همه تیر بر پیش تن حسین بود.
واحسینا ، واغریبا، واعطشانا …
شیوه اجرای جلد: مقوای فانتزی، دورنگ سیلک ، دایکات
صحافی: چسب گرم
قاف
این کتاب حاصل بازخوانی سه کتاب کهن فارسی است. زندگی آخرین پیامبر با نگاه، فیلتر و چیدمان استادانهی یاسین حجازی بازخوانی میشود. محصولی مدرن با دستمایه هایی که حداقل هشت قرن از تولیدشان گذشته است. تلفیق سنت و مدرنیته، قاف را این گونه شکل داد.
شیوه اجرای جلد: طلق شفاف، سه رنگ افست یووی، گلاسه، 4رنگ افست، سلفون مات، طلاکوب، یووی موضعی
صحافی : دوخت، عطف کرافت، مونتاژ مقوای رو و پشت جلد
دسر
گستردهی جلد کتاب 50 در 25 سانت است. آکواریومی با این ابعاد و عمق 15 سانتيمتر ساخته شد. قصدمان این بود که ردیفهای ژله را توی این آکواریوم بسازیم و بعد اسکن یا عکاسی کنیم. یک شب تا صبح ردیف ردیف رنگهای مختلف ژله ریخته شد غافل از اینکه وقتی ژله در یک سطح وسیع ریخته میشود همهی رنگهایش از پشت شیشه کدر و تیره به نظر میآید. تجربهاش ارزش یک شب نخوابیدن را داشت.
شیوه اجرای جلد: افست چهاررنگ، سلفون مات، یووی افکت (برای ایجاد حس یخ زدگی)، یووی براق و یووی رنگی
شیوه اجرای قاب: گالینگور متاليك، تک رنگ سیلک، لیزر
صحافی: جلد سخت
کاتالوگ معرفی کتابهای سمیرا جنتدوست در نمایشگاه فرانکفورت آلمان
وقتي پرسان پرسان غرفهات را در نمايشگاه پيدا ميكنند و نشانههاي كاتالوگ را ميدهند تا منظورشان را متوجه شوي، يعني مخاطبت را خوب شناختي و كارت را درست انجام دادهاي.
شیوه اجرا: گلاسه، 4 رنگ افست، یووی افکت( ایجاد زبري پارچه)، اتیکت پارچه ای، دوخت با چرخ خیاطی، طلق شفاف