نگاهی متفاوت به طراحی جلد و کتاب سازی

در فرایند تولید یک کتاب، ترکیب و کنار هم قرارگرفتن صحيح محتوا، طراحى و دیگر اجزای گوناگون است كه باعث مى شود محصول نهايى، شكلى منسجم داشته باشد. علاوه بر مقوله طراحى گرافيك، شناخت صنعت چاپ و قابليت هاى متنوع آن، مى تواند تجربه هاى تلخ و شیرینى از يك طراحى جلد كتاب به وجود آورد. هرچند توسعه و پیشرفت جلد و کتاب سازى قرن ها زمان برده تا به كيفيت امروزى برسد اما همیشه چاشنى خلاقیت به همراه قابلیت هاى روز افزون صنعت چاپ، فرصت تولید آثار نوین و خلاقانه را به وجود مى آورد.

«مجید زارع» طراح گرافيك که توجه خاصى به کتاب سازى و استفاده از متریال‌هاى خاص دارد در این مورد مى‌گوید: «تعاریف و قواعد کتاب‌سازی در حال حاضر متفاوت از دهه‌ها و شاید سال‌های پیشین است. تنوع مدیوم‌های مختلف، خوانش متن و تولید فیزیکی کتاب را با چالش مواجه کرده است. به نظرم کتاب برای بقای خود نیازمند افزوده‌هایی است که تجربه‌اش در دنیای مجازی ممکن نباشد.»

مجید زارع که تحصیلاتش کارشناسی الکترونیک است، برگزیده‌ی دو دوره‌‌‌ی سرو نقره‌ای (دوسالانه‌ی انجمن طراحان گرافیک ایران) در بخش طراحی جلد کتاب، نامزد دو دوره‌ی مسابقه‌ی کتاب‌سازی لایپزیک آلمان (زیباترین کتاب دنیا) و برگزیده‌ی مسابقه‌ی ۲۵ سال طراحی جلد کتاب دفاع مقدس را در کارنامه خود دارد. در ادامه مطلب شما را به دیدن بخشی از تلاش‌های او در زمینه طراحی جلد و کتاب سازی دعوت می‌کنیم:

 

خودباوری در خلاقیت
ایده‌ی کتاب‌سازی این متن از یکی از عکس‌های کتاب اصلی گرفته شد. کفشی که رنگ لنگه‌هايش یکی نیست. یک لنگه آبی و لنگه‌ی دیگر قرمز. کتاب دو جلد دارد با دو فضاي متفاوت.
شیوه اجرای جلد: جلد 1) مقوای فانتزی، تک رنگ سیلک
جلد 2) مقوای گلاسه ، تک رنگ افست با مركب فسفری، سلفون براق، یکی از گوشه های کتاب گرد شد
صحافی: چسب گرم، مونتاژ دستی جلد و نخ بادكنك


Creative Confidence 1 Creative Confidence 3 Creative Confidence 2 Creative Confidence 4
سمندر
ایده‌ی اول براي طراحي اين كتاب استفاده از چرم مصنوعی با بافت و رنگ پوست مار بود. هزینه‌های تولید نتیجه‌ي کار را به این شکل در‌آورد. شاید هم از ایده‌ی اول هم بهتر شده باشد.
شیوه اجرای جلد: چرم مصنوعی، داغی، دایکات، مقوای فانتزی، تک رنگ سیلک
صحافی: چسب گرم، مونتاژ دستی

Samandar 1 Samandar 2 Samandar 3

نیست انگاری و شعر معاصر
«صدایت می‌زنم
گوش بده قلبم صدایت می‌زند
شب گرداگردم حصار کشیده است
و من به تو نگاه می‌کنم
از پنجرهای دلم به ستاره هایت نگاه می‌کنم»
فرم خط های شعر شاملو، کتاب را این‌گونه که می بینید ساخت.
شیوه اجرای جلد: مقوای فانتزی، دورنگ سیلک، دایکات
صحافی: چسب گرم با لب برگردان

Nihilism in Contemporary Poetry 1 Nihilism in Contemporary Poetry 2 Nihilism in Contemporary Poetry 3 Nihilism in Contemporary Poetry 4

رازوارگی سلامت
وقتی بیشتر مواقع سردرد داشته باشی و گاهی درد چشم‌هایت کلافه‌ات کند، ایپوفروفن 500 مثل آدامس اوربیت اکالیپتوس همیشه توی کیف ات هست. ادای احترامي به این قرص دوست‌داشتنی.
شیوه اجرای روی جلد: گلاسه، متالایز، تک رنگ سیلک، قالب برای ایجاد بافت
شیوه اجرای داخل جلد: افست چهاررنگ، یووی موضعی
صحافی : چسب گرم

the Enigma of Health 1 the Enigma of Health 2 the Enigma of Health 3

مقتل امام حسین (علیه السلام)
هفتاد ‌و ‌دو زخم بر حسین آمد و بعضی گفته‌اند: «بر او سی و سه زخم نیزه و سی و چهار زخم شمشیر یافتیم.»
و تیر بر تنش مانند خار بود بر تن خارپشت. و آن همه تیر بر پیش تن حسین بود.
واحسینا ، واغریبا، واعطشانا …
شیوه اجرای جلد: مقوای فانتزی، دورنگ سیلک ، دایکات
صحافی: چسب گرم

Maqtal al-Hussain 1 Maqtal al-Hussain 2 Maqtal al-Hussain 4 Maqtal al-Hussain 3 Maqtal al-Hussain 5

قاف
این کتاب حاصل بازخوانی سه کتاب کهن فارسی است. زندگی آخرین پیامبر با نگاه، فیلتر و چیدمان استادانه‌ی یاسین حجازی بازخوانی می‌شود. محصولی مدرن با دست‌مایه هایی که حداقل هشت قرن از تولیدشان گذشته است. تلفیق سنت و مدرنیته، قاف را این گونه شکل داد.
شیوه اجرای جلد: طلق شفاف، سه رنگ افست یووی، گلاسه، 4رنگ افست، سلفون مات، طلاکوب، یووی موضعی
صحافی : دوخت، عطف کرافت، مونتاژ مقوای رو و پشت جلد

Qaf 1 Qaf 3 Qaf 2  Qaf 4 Qaf 5

دسر
گسترده‌ی جلد کتاب 50 در 25 سانت است. آکواریومی با این ابعاد و عمق 15 سانتي‌متر ساخته شد. قصدمان این بود که ردیف‌های ژله را توی این آکواریوم بسازیم و بعد اسکن یا عکاسی کنیم. یک شب تا صبح ردیف ردیف رنگ‌های مختلف ژله ریخته ‌شد غافل از این‌که وقتی ژله در یک سطح وسیع ریخته می‌شود همه‌ی رنگ‌هایش از پشت شیشه کدر و تیره به نظر می‌آید. تجربه‌اش ارزش یک شب نخوابیدن را داشت.
شیوه اجرای جلد: افست چهاررنگ، سلفون مات، یووی افکت (برای ایجاد حس یخ زدگی)، یووی براق و یووی رنگی
شیوه اجرای قاب: گالینگور متاليك، تک رنگ سیلک، لیزر
صحافی: جلد سخت

Dessert 3 Dessert 1 Dessert 2

کاتالوگ معرفی کتاب‌های سمیرا جنت‌دوست در نمایشگاه فرانکفورت آلمان
وقتي پرسان پرسان غرفه‌ات را در نمايشگاه پيدا مي‌كنند و نشانه‌هاي كاتالوگ را مي‌دهند تا منظورشان را متوجه شوي، يعني مخاطبت را خوب شناختي و كارت را درست انجام داده‌اي.
شیوه اجرا: گلاسه، 4 رنگ افست، یووی افکت( ایجاد زبري پارچه)، اتیکت پارچه ای، دوخت با چرخ خیاطی، طلق شفاف

Samira's Special Menu 1 Samira 's Special Menu 2

 

 


image 
imageimageimage
  1. ایشون به شدت متکی به ابزار هستن بنظرم این یک ایراد بزرگ برای یک طراح هست به قول استاد شیوا در دنیای طراحی امروز اگر برق بره خیلی ها گرافیک بلد نیستند

    1. اون کسی که میگین و احتمالا قراره در دفاع ازش به من حمله کنید زیاد به حرفاش اعتباری نیست، و چون خودش تسلط کافی در نرم افزار رو نداره همچین فتواهایی می ده.

      1. وسع خرید مخاطب کتاب
        از عومل مهمی هست
        یک طرح و یک طراح بنطر باید با هرشرایطی با هر امکانی طراحی کنه که البته اینجاست که اسم “طراح” به خودش میگیره
        ار ایشون کارهایی غیر از این ندیدیم بنطر اگر سفارش دهنده توانایی بستن چنین کارهایی رو نداشته باشه ایشون هم قبول سفارش طراحی نمیکنند!
        این ضعف طراح نیست؟
        چند کتابی ار ایشون که بدون امکانات خاص طراحی شده زیاد دیزاین قوی ندارند!
        در صورتیکه با این امکان های بویژه خاص کارهای درجه یکی از آب در نیومئه طبیعی است که ترکیب نطام طبیعت با دیزاین انسانی زیبا میشه
        شما همین الان یک تکه سنک واقعی رو روی جلد یک کتاب بچسبونید قطعا جداب میشه!!!
        بنظرم هنرمند در زمان محدودیت ها خودش رو باید نشون بده!!

        1. من از ناشرهايى هستم كه با هاشون زياد كار كردم. مجيد از كتابى كه پشت جلدش ١٠٠٠ تومان هست كار كرده تا كتابى كه ١/٥٠٠/٠٠٠ قيمت داره. همه شون هم تو يه چيز مشتركن تو متفاوت بودن. اتفاقا از نكات مثبت كار كردن باهاشون اينه كه اول سوال مى كنن مى خواين كتابتون چقدر تموم بشه بعد طبق سفارش شما معمولا يه كار خاص مى كنن. همين كه كاراش تو اين شرايط باعث فروش خوب كتاب ها مى شه دست مريزاد داره. خسته نباشى مجيد و هميشه با همين انرژى كار كنى.

          1. مسئله مسئله ی ضعف دیزاین هست که باعث میشود ضعف ها دیده نشود البته نه به این معنا که دیده نشود به نظر طراح دیده نمیشوند ولی برای مخاطبین خاص و بقیه ی طراحان کاملا واضح است….

          2. خوشحال و‌ممنون خواهم شد از دوستانی که با جناب زارع در ارتباط هستند یک راه ارتباطی با ایشان را اعلام کنندتا از هنرشان استفاده کنیم متاسفانه در هیچ کدام از فضاهای مجازی قابل دسترس حضور ندارند

    2. 20چندسال پیش استاد شیوا استاد ما بود …استاد قابل وخوبی هستند…اما اگه نسل ما وبعد ما می خواستند.بعضی از حرف های این استادهارا جدی می گرفتند افق دیدما وگرافیک امروز بالاتر نمی آمد…کارتونوبکنید…جلوبروید.!

    3. ذغالی که باهاش تو غار لاسکو اون گاو رو کشیدن هم یک ابزار بوده!
      به نظرم معنای دیزاین و تکنیک و technology رو یه بررسی از روی ویکی پدیا بکنید،
      ضمن اینکه گرافیک دیزاین وظیفش ارتباط بصری است، در هر حوزه ای!،
      و بزرگترین نمودش رو میتونیم تو رسانه های مدرن ارتباطی که به قول شما متکی به برق(!) هستن
      ببینیم!
      قرار نیست برق بره! قراره که یه چیزی بهتر از برق بیاد! تاریخ 2 میلیون ساله حیات بشر این امر تکاملی رو ثابت کرده…
      آقای شیوا به شدت مرتجعانه به گرافیک دیزاین نگاه میکنند…!

      1. دقیقا معنای دیزاین رو متوجه نشدین!
        یک دیزاین نباید متکی به ابزار باشه ولی باید از ابزار کمک بگیره…
        ضمن اینکه استاد شیوا استادی هستند که خیلی از کارهای قدیمیشون تازگی داره و به این علت هست که به ابزار متکی نبوده!
        خیلی از کارهای برخی از طراحان رو که میبنید جذابیت گذشته رو نداره و احساس ضعف درش واضح است و این علتش متکی بودن به نرم افزار بوده!
        بعنوان مثال زمانیکه فیلترها اومدن! همه ی کارها با فیلتر کار میشدن در صورتیکه حتی در حال حاضر کسی رقبت دیدنشون رو هم نداره
        خواهش میکنم احترام اساتید رو حفظ کنیم قطعا هرچه داریم و بلدیم وارث رحمات اونها هستیم همه ی اساتید …

        1. بنده کارهای استاد شیوا رو رد نکردم، و ایشون برای بنده بسیار محترم هستند، امام مسئله اینه که همه چیز متکی به ابزار است!
          انسان حیوانی است که ابزار میسازد!

          1. بله اگر زهن رو ابزار حساب میکنید، بله
            آیا انسان(حیوانی که ابزار میسازد) فهم و شعور استفاده اش رو هم بلد است؟ تفکر چطور استفاده کردنش را هم بلد است؟!

    4. تو این عصری که تکنولوژی و علم پیشرفت خیلی زیادی کرده، فکر نمیکنم طراحی با کنته جذابیتی توی دنیای رنگ و متریال ایجاد کنه و برای مخاطب جذاب باشه
      حرف شما تا حدودی درسته، اما مطمئنا قبل از اجرای نرم افزاری حتما اتود کاغذی داشته.
      مهم نیست از چه چیزی استفاده کرده مهم اینه که خلاقانه باشه و گرافیک یعنی عرضه خلاقانه با هدف رساندن پیغام موضوع یا محصول…
      یکم بروزتر باشید و دیدتون رو بهتر کنید

    5. موافقم… چه ربطی داره خب علم پیشرت کرده…دنیای گرافیک و طراحی جلد هم کاملا مرتبط با سیستم و نرم افزاره…

  2. روز رنگ جان چرا خبر اسامی راه یافتگان سرو نقره ای رو برش داشتی؟
    لابد کلی نظر های خوب خوب نوشتن که مجبور شدی خبر رو کلا حذفش کنی
    خدایش چند باری سایت رفرش زدم / مطمعنم خبر حذفش کردی / چند باری هم کلید اف پنج رو زدم / ای بابا روز رنگ مگه ملت چی گفتن که خبر حذف شد؟

  3. به نظرم قرار نیست که از هر جهت این گونه آثار بی عیب باشند. همینقدر که این همت رو داره ایشون که پی چنین دردسرهایی رو بگیره و جواب هم ازشون بگیره توی این قحطی ایران بسیار هم قابل تقدیره! اینجا انگلیس نیست دوستان!
    اگر یک نکته‌ی خوب هم این کارها دارند اونو برجسته کنید و در کنارش به ضعف ها هم اشاره کنید!
    دوستان!
    ســــــــــازنده باشیم تا مخرب!
    صنف ما به این مساله بیش از هر چیزی نیاز داره…
    به نظرم این دست از آثار که زبان بصری جدید و یا بسیار خلاقه ای ندارند اما از پتانسیل های حجمی و متریالی طراحی کتاب استفاده می کنند راه رو برای آثاری که نقیصه‌ی اولی رو ندارند بیشتر باز می کنند. و این جرات و جسارت بیشتر در طراحانِ آتی بروز می‌کنه. دست آقای زارع درد نکنه، بسیار قابل تحسین هستند کارها و تلاششون.

    1. کارها زبان تصویری جدیدی دارند اتفاقا. همین که متریال و تکنیک با منطقی قوی بخشی از معنا و فضای کار را انتقال می ده نگاه نویی ایه. دیده شدن کارها تو سرو هم فکر کنم نتیجه همین نوآوری باشه.

  4. یه مشکل اساسی این کارها زیاده‌گویی آن‌هاست و برای کتاب زیادی هستند. نه این که ارزش کتاب کم باشد بلکه این جلدها باری هستند بر دوش کتاب. هم بار فیزیکی و هم بار معنایی. خود من کتابهایی با جلدهای ساده و سفید اما حرفه‌ای را ترجیح می‌دهم. کتاب بسته‌بندی نیست. کتاب کتاب است.

    1. اتفاقاً جلد کتاب یجورایی مثل بسته بندی میمونه. همونجوری که یه بسته بندی خوب و جذاب کمک میکنه که خریدار اون محصول رو بین محصولات مشابه بهتر ببینه و در نهایت اون رو انتخاب کنه، یه جلد جذاب هم باعث میشه اون کتاب توی ویترین به چشم مخاطب بیاد و مخاطب رو ترغیب به خریدنش کنه. البته بعضی اوقات هم جلدهای ساده و سفید بین کتاب های رنگ و وارنگ بهتر خودش رو نشون میدن اما در مجموع جلدهای ساده بیشتر روی کتابخوان های حرفه ای تأثیر میزاره تا مخاطب عام و جامعه ما هم که از کمبود سرانه مطالعه رنج میبره و مخاطب کتاب خوان زیاد نداره… پسبه نظرم استفاده از طراحی جلدهایی مثل کارهای مجید زارع تا حدودی میتونه به فروش بهتر کتاب کمک کنه

  5. در اینکه کارها “مفهوم” و “معنایی” رو منتقل میکنن شکّی نیست. اما بهتر نیست وقتی از “زبان جدید” حرف میزنیم احتیاط بیشتری بکنیم؟
    و بعد آیا این امکان واقعن وجود داره که بدون در نظر گرفتنِ محتوای کامل و دقیق کتابها، در موردشون حکم بدیم؟ اون هم اینقدر کلی؟ واقعن چه جوری میشه همه ی این کارها رو با یک چوب زد؟
    رفقا، نظر دادن موقعی اهمیت پیدا میکنه که دلیلی براش وجود داشته باشه و قرار باشه که چیزی رو منتقل بکنه. خطاب به دوستی که حرفِ استاد شیوا را پیش کشید، من به شیوه ی خودتون در مواجهه سوال میکنم، اگر از بیخ استاد شیوایی نبود یا شما دوره ای رو باهاشون نگذرونده بودید، نظر شما در مورد این کارها چی بود و از چه طریقی به اینها “فکر” میکردید؟ آیا با نقل قول کردن از استاد دیگری؟ کس دیگری آمده گفته فوق العاده بود و پر از خلاقیت، ایشون دو مفهوم کاملن انتزاعی رو به عنوان “دیدگاه” مطرح کردن که حدس میزنم اگر هم ابراز نمیشد، با الان که گفته شده، تفاوتی نداشت. دوست عزیز آیا سقف تعریف شما از پُریِ خلاقیت و فوق العادگی در سال 2015 میلادی و با توجه به این همه تاریخ هنر و کار و کار و تصویر و فیلم و کتاب و فلان و بهمانی که تا قبل از 2015 وجو داشته و خلق شده همینه؟

  6. اگر گرافيك ديزاين را ايجاد و سر و سامان دادن به مجموعه اى از عوامل تصويرى براى بيان يك مفهوم بدانيم، كارها ديزاين خلاقانه اى دارند. سبك خاص و منحصر بفردى توى طراحى كتاب ها هست. من و خيلى از دوستاى گرافيستم كتاب هاشون رو تو آرشيومون داريم. چه خوب كه توضيحات كارها رو گذاشتيد.
    ممنون از روز رنگ

  7. تو سال 2015 هرکس از ابزارها ی موجود برای بهتر و سریعتر شدن کارش استفاده نکنه عقب افتادس حتی اگر دیزاین هم بلد نباشه خروجیش خیلی بهتر از دیزاینر های خودشیفته ماست … پس چی شد عقب افتاده نباشین … چی عقب افتاده …. آفرین

  8. خیلی عالی بود. یه نکته ای که تو کارش هست تمام کارها متفاوته. یعنی اگه کار تم مذهبی داره از متریال و سایز کاغذ و کوچکترین المان ها استفاده کرده تا هماهنگ با اون تم باشه.

  9. کارهاشون خیلی عالیه
    ولی به شدت متکی به چاپه …. این ایده ها مستلزم اینه که مشتری یا طرف مقابل حاضر به پرداخت این هزینه های بالا برای متفاوت شدن کار بده …..
    ولی بازهم نمیشه از این کارهای تمیز و عالی ایشون چشم پوشی کرد.

  10. سلام.
    واقعاً کارهای متفاوتی هستند. خیلی خلاقانه. با اینکه جلد کتاب‌هایی زیادی رو دیدم ولی تا بحال به این طور موارد برخورد نکردم.
    همیشه موفق باشید.

  11. دعواهای الکی میکنید

    بله بعضی از طرح‎های ایشان خیلی گران تمام می‎شود و آدم می‎گوید چرا باید برای یک کتاب اینقدر هزینه کرد. و در بعضی «جنس» به «هنر» می‎ارزد.
    ولی بسیاری از کارها هم خوب درآمده‎اند و به خاطر تناسب بالا با محتوای کتاب درخشیده‎اند. همچنین خیلی از کارهای زارع اینقدر گران تمام نشده‎اند و ابزاربر نبوده‎اند؛ اما باز بسیار بسیار زیبا و گیرا بوده‎اند.

    دعوای الکی می‎کنید با هم.

  12. من از جنبه مالی به قضیه نگاه نمیکنم که شاید کتابی با این جلد قیمت زیادی داره ولی از نظر زیبایی شناسی کاراتون حرف نداره
    ایده های خلاقانه ای که به کار بردید ادم جذب کتاب میکنه
    به نظرم جذب مخاطب حتی در حد ورق زدن کتاب هم باارزش

  13. مهم تولید کاری عالی، با کیفیت و نوین هست، وگرنه ابزار و نحوه کار همه بهانست، کسی که بتونه کاری انجام بده که چشم من رو بگیره برای من قابل احترامه و به نحوه کار و ابزار اصلا کاری ندارم، نمیشه به این بهانه و فتواها کاری رو نقض کرد، کاش توی همه زمینه ها مخصوصا هنر و دیزاین بیشتر از توجه به چیزهای دیگه به نتیجه نهایی و کیفیت اون نگاه میکردیم نه حواشی و دست اندازهای فکری.

  14. من در درجه اول می ایستم و برای همه این دوستان دیزانر دست میزنم.
    دوستانی که میگن اگه بدون ابزار …. باید عرض کنم که ابزار ها جزئی از اکنون هستند و وجودشون انکار ناپدیر و هم کارامده. اساسا وقتی هست باید استفاده بشه. مثلا شما چند بار در روز به دنیای بدون موبایل یا بدون ماشین یا بدون … فکر میکنین و بدون اونا چقدر کارایی میتونین داشته باشین؟

  15. من هیچ وقت نظر نمیدم ولی مجبورم بگم احسنت عالی من بسیار لذت بردم
    دوستان بیایید تنگ نظر نباشیم
    سخنان استاد شیوا
    وابسته بودن یا نبودن به متریال
    و تمام انتقادات در موارد بالا رو به هر طرحی میشه نسبت داد
    این کارها خوبن
    ایده ی فرمی دارن
    رنگبندی بسیار زیبایی دارن
    از متریال بهره عالی گرفته شده
    چشم نوازن
    فرم و محتوا مثل نقوش گل و بته ایرانی و فلسفه نقش بندی اونها،، در هم تنیدن و پا به پای هم رفتن بالا
    و هیچ ایراد بصری از کار نمیشود گرفت
    باز هم میگم
    بسیار عالی
    خستگی از تنم رفت
    امیدوارم باز هم ازین کارهای عالی تو دیزاین ایران ببینم

  16. کارهای قشنگی هستند
    اما به نظر من کمی پیچیده شدند
    اگر اصل سادگی، در کنار استفاده از ابزارهای مختلف در نظر گرفته بشه، فکر کنم جذابیت و گیرایی کارها بیشتر میشه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *