زمانی که صحبت از طراحی المان‌های تصویری برای نابینایان می‌شود، قطعا تمامی ما به فکر فرو می‌رویم. طراحی‌های گرافیکی صرفا بصری هستند و تصور اینکه در این راستا قصد ما طراحی یک پکیج و المان گرافیکی برای کسانی‌ست که توانایی دیدن ندارند، پروژه را از پایه دچار چالش می‌کند. در روزگاری که صحبت از طراحی یونیورسال نقل محافل است، محدودیت‌های کاربر مورد توجه ویژه قرار گرفته و برای افزایش تعامل دنبال چاره باید بود. زنان باردار، کودکان، افراد کهنسال، معلولین و نابینایان همگی اعضای جامعه ما هستند و باید در طراحی مورد توجه قرار بگیرند. در ادامه گزارشی از پروژه طراحی المان برای افراد نابینا را می‌خوانیم. چالش‌ها و مراحل آن را از زبان حسین کاظمی طراح این پروژه مرور می‌کنیم.
طراحی لوگوی پنج جاذبه گردشگری با کمک نابینایان با داده های صوتی
«به عنوان طراح گرافیک، همیشه به دنبال راه‌های بهبود تعامل بین افراد و محتوا بوده‌ام. در میان تمام موقعیت‌ها و انسان‌های با شرایط خاص، برای افراد نابینا که از حس بصری به طور کامل محروم هستند، ارائه و شیوه‌ی کار متفاوت است. بنابراین، تصمیم بر آن شد، پروژه‌ای را کلید بزنیم که به این افراد کمک کند تا به صورت بهتری به محتواهای گرافیکی دسترسی داشته باشند.»
«هدف ما ایجاد یک جامعه قوی و پشتیبانی‌کننده برای افراد نابینا در حوزه‌ی گرافیک است. ما می‌خواهیم این افراد را تشویق کنیم تا در این حوزه فعالیت کنند و با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، به عنوان طراحان و هنرمندان حرفه‌ای شناخته شوند. افزون بر این می‌خواهیم افراد نابینا به محتوای گرافیکی دسترسی داشته باشند و مهارت‌های خودرا در این حوزه تقویت کنند و امیدواریم بتوانیم این هدف را به اهداف بزرگتری تبدیل کنیم.»
دستگاه طراحی لوگو برای نابینایان
«ایده پروژه از آنجا آغاز شد که تصمیم گرفتیم چشمانمان را ببندیم. برای اولین بار تصمیم گرفتیم بدون داده‌های بصری و با استفاده از صدا برای نابینایان لوگو طراحی کنیم. طراحی لوگوی پنج جاذبه گردشگری در ایران برای نابینایان برای عنوان پروژه انتخاب شد. تصمیم گرفتیم برای انجام پروژه از نابینایان در تهران و تبریز کمک بگیریم.»
«قرار شد نابینایان با استفاده از صدای محیطی در پنج جاذبه گردشگری، درک و دریافت خود را از محیط طراحی کنند. گِل مجسمه به عنوان ابزار طراحی انتخاب شد. در نهایت تصمیم گرفتیم دستگاه جدیدی اختراع کنیم که بتوانیم لوگوها را بهتر طراحی کنیم.»
«دستگاهی که دو ویژگی برجسته دارد: مخصوص شکل است و فضای منفی را کمتر می‌کند. دوم اینکه به نابینایان کمک می‌کند قبل از کشیدن، طراحی خودشان را لمس کرده و شکل دقیق آن را متوجه شوند.»
«با تجزیه و تحلیل داده‌های صوتی، الگوهای مختلف را شناسایی کردیم. با استفاده از توضیحات و بازخورد آن‌ها لوگوها را طراحی کردیم. لوگوها را بهبود دادیم و درنهایت به نتیجه بهتری رسیدیم.»
دیدگاه متفاوت نابینایان به محیط
«تمام مراحل این پروژه پر از چالش بود. ارتباط با نابینایان و ارتباط با موسسات مختلف در این پروژه جدید ما را وارد دنیای جدیدی کرد. آشنایی با جامعه نابینایان و پیداکردن دوستان متفاوت از تجربیاتی بود که هرگز فراموش نخواهند شد. نقطه قوت این پروژه این بود که باعث می‌شد تا جور دیگری به دنیا نگاه کنیم.»
