گرافیک سنتی تاریخچه چندین هزارساله دارد و انسان های اولیه برای اولینبار، از آن برای ارتباط با همنوعان خود استفاده کردند. آن‌ها بر روی دیوار غارها اشکال بصری ایجاد می‌کردند تا از طریق آن قلمرو خود را مشخص کنند. باستان‌شناسان، نقاشی‌های روی دیوار غارها را متعلق به 38 هزار سال پیش می‌دانند. از قدیم تاکنون گرافیک سنتی به‌عنوان بهترین ابزار برای بیان احساسات و خلاقیت بشر محسوب می‌شود. در این مقاله این نوع گرافیک را بررسی می‌کنیم و با انواع مختلف آن آشنا می‌شویم و در انتها مقایسه‌ای از گرافیک مدرن و سنتی را ارائه می‌دهیم.
آشنایی با گرافیک سنتی
گرافیک در لغت به معنای ترسیم و نگارش است. نقاشی‌ها و کنده‌کاری‌ها، محصول دست هنرمندان چیره‌دستی است که ذوق و سلیقه خود را به مرحله اجرا درآورده‌اند. هنرمندان قدیمی از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌کردند و آثار تجسمی زیبایی را بر روی سطوح کاغذی و سنگی می‌کشیدند. این فن‌ها مسیر دور و درازی را طی کردند تا به زمان ما رسیدند. هنرمندان امروزی نیز از این تکنیک‌ها استفاده می‌کنند و گرافیک سنتی را در اشکال مختلف در معرض دید بینندگان قرار می‌دهند.
انواع گرافیک سنتی
این گرافیک به دسته‌های مختلفی مانند طراحی، نقاشی، کاریکاتور و عکاسی تقسیم‌بندی می‌شود که هرکدام از آن‌ها ویژگی‌های مخصوص به‌خودشان را دارند
طراحی
طراحی به‌عنوان ابتدایی‌ترین نوع گرافیک سنتی شناخته می‌شود. بشر اولینبار از ذغال برای طراحی استفاده کرد و به‌تدریج بعد از گذشت هزاران سال، سبک جدیدی از طراحی با مداد و خودکار را ایجاد کرد. خط، حجم، فرم و پرسپکتیو اصول بنیادین طراحی را در مشرق زمین تشکیل می‌دهند.
نقاشی
اگر به نقاشی‌های به‌جامانده از دوران باستان نگاه کنید، اشکال مختلفی را می‌بینید که به شیوه هنرمندانه رسم شده‌اند. نقاشی‌های ایجادشده بر روی مقبره‌های باستانی تا موزاییک‌ها و گلدان‌های به‌جامانده از دوران قدیم همگی ذوق و هنر بشر را نشان می‌دهند.
هر نقاشی برای خود داستانی دارد که بازگو کردن آن، ما را شاد یا غمگین می‌کند.
نقاشی شکلی از هنر است که می‌تواند اعماق احساسات و عقاید ما را به تصویر بکشد و هزاران سال است که این کار را انجام می‌دهد. غارنشینان اولیه بر روی دیوار غارها نقاشی‌هایی کشیدند و داستان زندگی خود را از این طریق برای ما بازگو کردند.
رنگ روغن
هنرمندان قدیم در نقاشی‌های خود از رنگ روغن استفاده می‌کردند و آثار گرافیکی شگفت‌انگیزی را به یادگار گذاشتند. رنگ روغن از رنگ‌دانه‌های مخلوط‌شده با نوعی روغن تشکیل‌شده است. روغن موجود در این رنگ خاصیت چسبناک دارد که در مجاورت هوا رطوبت خود را از دست می‌دهد.
قدیمی‌ترین نقاشی که بارنگ روغن کشیده شده، متعلق به دیوارنگاره‌های بودای بامیان در کشور افغانستان است. در قرن پانزدهم میلادی این رنگ وارد اروپا شد و به‌تدریج جای رنگ تمپرا را گرفت. نقاشی‌های رنگ‌روغن دوران رنسانس در اروپا را می‌توان جزو زیباترین آثار دانست. امروزه گرافیست‌های سنتی نیز در آثار خود رنگ روغن را به‌کار می‌گیرند و آثار هنری بی‌نظیری خلق می‌کنند.
تمپرا
در گرافیک سنتی، رنگ تمپرا از ترکیب رنگ‌دانه‌ها با نوعی چسب محلول در آب درست می‌شود. این نوع رنگ قدمت بیشتری نسبت به رنگ روغن دارد و در بیشتر تمدن‌ها و فرهنگ‌های باستانی استفاده می‌شود. اکثر آثار هنری متعلق به قرون اولیه میلادی را با رنگ تمپرا کشیده‌اند.
نقاشی با پاستل
رنگ پاستل از ترکیب رنگ‌دانه‌ها، صمغ و خاک رس تشکیل شده است. هنرمندان دوران رنسانس برای نقاشی‌های خود از پاستل استفاده می‌کردند. نقاش معروف لئوناردو داوینچی، به این رنگ علاقه داشت اما در آن زمان فقط سه رنگ سیاه، سفید و قرمز در دسترس هنرمندان بود. به‌تدریج رنگ‌های دیگری به آن افزوده شد، به‌گونه‌ای که هم‌اکنون طیف گسترده‌ای از رنگ‌های پاستل را می‌بینیم. به‌دلیل آسیب‌پذیری که پاستل دارد، بر روی نقاشی‌های پاستلی قاب‌های شیشه‌ای قرار می‌دهند تا از آن محافظت کند.
آبرنگ از ابزارهای گرافیک سنتی
آبرنگ یکی از ابزارهای نقاشی سنتی محسوب می‌شود. ریشه آبرنگ را به چین باستان ربط می‌دهند. رنگ‌دانه‌ها را در محلولی مثل آب مخلوط می‌کنند و رنگ موردنیاز برای نقاشی را از آن می‌سازند.
آکریلیک
ترکیبات آکریلیک در گرافیک سنتی، را اولینبار در قرن 19 میلادی ابداع کردند و به‌تدریج وارد هنر نقاشی شد. آکریلیک قدمت خیلی کمتری نسبت‌به رنگ‌روغن و آبرنگ دارد. این نوع رنگ در مجاورت هوا سریع خشک می‌شود. نقاشی‌های آکریلیکی مقاومت بالایی دارند و ضد آب هستند.
کاریکاتور
کاریکاتوریست‌ها بعضی از قسمت‌های بدن انسان را بزرگ‌تر از سایر بخش‌ها رسم می‌کنند، به‌گونه‌ای که تناسبی بین آن‌ها وجود ندارد. ولی بااین‌وجود شباهت‌های واقعی یک فرد و کاریکاتورش همچنان حفظ می‌شود.
برای بیان مسائل سیاسی و اجتماعی از کاریکاتور استفاده می‌کنند و بیشتر جنبه طنز دارد. در نقاشی‌های به‌جامانده از مصر باستان سر حیوانات مختلف را جایگزین سر انسان می‌کردند و ویژگی‌های شخصیتی را به آن نسبت می‌دادند. هرچند قدمت کاریکاتور خیلی زیاد است ولی این یک اصطلاح قرن نوزدهمی است. کاریکاتور به‌صورت آکادمیک و حرفه‌ای در این قرن رایج شد. هنرمندان قدیم از مداد برای طراحی کاریکاتور استفاده می‌کردند و بعدها پاستل و مداد رنگی را نیز وارد این هنر کردند.
عکاسی
عکاسی سابقه نسبتاً کوتاهی دارد ولی با این‌وجود راه بسیار طولانی را طی کرده تا به دست ما برسد. در 200 سال پیش دوربین‌های خیلی ابتدایی وجود داشتند که عکس‌های تاری می‌گرفتند. اما امروز به لطف تکنولوژی شاهد ظهور دوربین‌های پیشرفته با عدسی‌های قوی هستیم. این دوربین‌ها نورهای بازتاب شده از سوژه‌های عکاسی را با بهترین کیفیت ثبت می‌کنند. عکاسی، داستان جذابی دارد و تعریف جزئیات آن برای خواننده و شنونده بسیار جذاب است. عکاسی هم در سال‌های اولیه پیدایش آن، به عنوان یکی از ابزارهای گرافیک سنتی بوده است.
ایده اولیه دوربین عکاسی متعلق به چه کسی است؟
در قرن یازدهم میلادی دانشمند عراقی ابن هیثم، دوربین تاریک را ابداع کرد و از آن زمان به بعد هنر عکاسی متولد شد. البته دوربین در آن زمان تصاویر را ثبت نمی‌کرد، بلکه با استفاده از تکنیک‌های مخصوصی آن را بر روی سطح دیگری به‌صورت وارونه پخش می‌کرد. در قرن هفدهم دوربین آن‌قدر کوچک شد که می‌توانستند آن را حمل کنند.
اولین تصویر دائمی چه زمانی ثبت شد؟
عکاسی که امروزه آن را می‌شناسیم در اواخر دهه 1830 در فرانسه آغاز شد. دوربین‌های عکاسی دچار تغییر و تحول شدند و به سبب آن اولین تصاویر دائمی به ثبت رسیدند. تا قبل از این تصاویر ثبت‌شده به‌سرعت محو می‌شدند.
عکاسی از چه زمانی بین مردم رایج شد؟
در سال 1880 جورج ایستمن شرکتی به نام کداک را تأسیس کرد و با قیمت ارزانی از مراجعین خود عکس می‌گرفت. این شرکت تحولی ایجاد کرد که به موجب آن حتی افراد معمولی هم قادر بودند هزینه عکاسی را پرداخت کنند و عکس‌های خودشان را داشته‌باشند. عکس‌های به‌جامانده از آن دوران اطلاعت زیادی در اختیار ما قرار می‌دهند و به‌عنوان منبع مهمی شناخته می‌شوند.
بیشتر بخوانید: گرافیک دیزاینر کیست و چه مهارت‌هایی باید داشته باشد؟
گرافیک مدرن
گرافیک مدرن حوزه‌های مختلفی داشته و طیف وسیعی از ابزارهای دیجیتالی و نرم افزارهای گرافیکی را در بر می‌گیرد. گفتنی است که وجود نرم‌افزارهای گرافیکی مثل فتوشاپ و ایلوستریتور در رشد گرافیک مدرن نقش سازنده‌ای داشته است.
فتوشاپ (Adobe Photoshop)
فتوشاپ بدون شک به‌عنوان محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نرم‌افزار گرافیکی محسوب می‌شود. کاربران زیادی در سطح جهان از این نرم‌افزار کاربردی استفاده می‌کنند و آثار گرافیکی مثل بنر، پوستر، لوگو و وب‌سایت‌های خود را طراحی می‌کنند.
این نرم‌افزار محدود به کشیدن و طراحی‌های ساده نمی‌شود و طرح‌های پیچیده و زیبایی را هم دربرمی گیرد. با قابلیت‌هایی که در این برنامه وجود دارد می‌توانید اندازه بوم نقاشی خود را تنظیم و عناصر دوبعدی و سه‌بعدی خود را در آن ایجاد کنید.
ایلستریتور (Adobe Illustrator)
نرم‌افزار ایلوستریتور یک برنامه طراحی گرافیکی است که توسط آن می‌توانید اشکال گرافیکی خود را به هر سایز و اندازه‌ای تبدیل کنید. با ایلستریتور می‌توانید کارت ویزیت و بیلبورد موردنظرتان را طراحی کنید و آن‌ها را در تمام گوشی‌ها و نمایشگرها با هر ابعاد و کیفیتی نمایش دهید.
محیط کاربری این نرم‌افزار بسیار راحت و قابل‌دسترس است. در نوار ابزارهای این برنامه اشکال هندسی برای شما قابل دسترس است. به این قسمت‌ها مراجعه کنید و به اشکال هندسی خود شیب بدهید و به هر نقطه از صفحه که می‌خواهید منتقل کنید
مقایسه گرافیک سنتی با گرافیک نوین
در گرافیک سنتی، هنرمند سعی می‌کند تا احساسات و عواطف خود را در اثر پیاده‌سازی کند ولی در گرافیک مدرن هنرمند چنین هدفی ندارد. آثار گرافیکی مدرن به‌منظور اثرگذاری و ماندگاری در ذهن بیننده ایجاد می‌شوند. در نقاشی سنتی بیشتر با مداد، قلم‌مو، ذغال و رنگ سروکار دارید ولی در گرافیک مدرن ابزارهای دیگری مثل قلم‌های نوری و نرم‌افزارهای کامپیوتری جای ابزار کلاسیک را می‌گیرند.
در گرافیک مدرن بیشتر با اشکال دیجیتالی و پیکسل کار می‌کنید. از این هنر جدید بیشتر برای اهداف تبلیغاتی استفاده می‌شود. نرم‌افزارهای کامپیوتری نیز در خلق این آثار نقش دارند و بدون آن‌ها شاهد چنین آثاری نخواهیم بود.
اهمیت گرافیک سنتی در تبلیغات
تبلیغات به‌عنوان یکی از پارامترهای ضروری کسب‌وکارها شناخته می‌شود. با استفاده از تبلیغات می‌توانید محصول خود را در قالب یک پیام واضح به تعداد زیادی بیننده معرفی کنید. پیام‌ها، رنگ‌ها و تصاویر عناصر اصلی تبلیغات را تشکیل می‌دهند. در واقع گرافیک به تبلیغات حیات می‌بخشد و آن را در جهت استراتژی تعیین‌شده پیش می‌برد.
نتیجه‌گیری
بشر از گرافیک سنتی برای بیان مقاصد مختلف استفاده کرده است. آثار به‌جامانده از دوران پارینه‌سنگی، اطلاعات زیادی در مورد سبک زندگی انسان‌های آن دوره به ما می‌دهد. بیشتر نقاشی‌های این دوره سعی دارند تا پیامی در مورد محدوده قلمرو و سایر مسائل ابتدایی در اختیار ما بگذارند.
بعدها گرافیک متحول شد و هنرمندان این سبک، عواطف و احساسات خود را بر روی این اثر پیاده‌سازی کرده و غم و شادی خود را به بیننده منتقل کردند. امروزه شاهد ظهور گرافیک مدرن هستیم که اهدافی متمایز از گرافیک سنتی داشته و بیشتر بر جنبه تبلیغ و اطلاع‌رسانی به مخاطبان تأکید دارد.
هنرمند در این گرافیک به‌دنبال این است تا احساسات و عواطف خود را در نقاشی پیاده‌سازی کند و این احساسات را به بیننده نیز منتقل نماید
در گرافیک مدرن احساسات و عواطف جایی ندارد و بیشتر بر جنبه تجاری اثرها تأکید می‌شود.
در نقاشی سنتی از ابزارهایی مانند مداد، قلم‌مو، آبرنگ، رنگ روغن و سایر ابزارهای مشابه استفاده می‌شود درحالی‌که در گرافیک مدرن از ابزارها و نرم‌افزارهای دیجیتالی مثل قلم نوری، نرم‌افزار فتوشاپ و ایلستریتوراستفاده می‌کنند
