فونت اختصاصی یک برند، فراتر از خطوط و حروف، روایت‌گر هویت و شخصیت آن است. پروژه طراحی فونت «مای‌بیبی» تلاشی برای به تصویر کشیدن دنیای لطیف و شاداب کودکان در قالب نوشتار بوده است. در این مطلب، به معرفی این فونت خاص و ویژگی‌های آن می‌پردازیم و در ادامه با روایت تیم طراحی این پروژه، جزئیات فرآیند خلق آن را از نزدیک بررسی خواهیم کرد.
دنیای کودکانه در قالب فونت
شاداب، لطیف، مهربان، جست‌وجوگر، آرام، خوش‌بو، بازیگوش، مراقب، قهرمان، مای‌بیبی. این کلمات تصویری از دنیای کودکانه را در ذهن می‌سازند، دنیایی که تلاش کردیم آن را به شکل نوشتار نمایش دهیم.
آغاز پروژه: نیاز به یکپارچگی و هویت
در پاییز ۱۴۰۰ پروژه‌ی خلق فونت اختصاصی «مای‌بیبی» با هدایت تیم توسعه برند میترا شاهسوند آغاز شد. در آن زمان مای‌بیبی در بسته‌بندی محصولات، تبلیغات، سایت، سوشال مدیا و سایر نقاط تماس برند از فونت‌های متعددی استفاده می‌کرد و این عدم یکپارچگی در هویت نوشتاری یکی از دلایل سفارش فونت برای برند مای‌بیبی بود. همچنین لحن فونت‌های موجود با هویت برند مای‌بیبی فاصله‌ی بسیاری داشت و هیچ‌کدام از این فونت‌ها توان هم‌راهی کامل با نیازهای برند را نداشتند. برطرف نشدن نیازهای تبلیغاتی را هم به این‌ها اضافه کنید. نوشته‌های روی بسته‌بندی‌ها، پیام‌های تبلیغاتی و متن‌های آگاهی‌بخش موضوعات مهمی بودند که نیازهای متفاوتی داشتند. به‌همین دلیل تصمیم گرفتیم برای فونت مای‌بیبی سه سبک ارائه دهیم، با آگاهی به این موضوع که هم‌خانوادگی فونت‌ها از اولویت‌های ما در تمام مسیر طراحی است.
خلاقیت در طراحی سبک نمایشی
در ابتدا طراحی سبک نمایشی را شروع کردیم و برای شخصیت‌پردازی به این نتیجه رسیدیم که ابتدایی و اتفاقی به‌نظر آمدن فرم‌ها ویژگی مهمی است و رسیدن به چنین فرم‌هایی نیازمند ابزاری نرم، منعطف، مرکب‌گیر و نه‌چندان کنترل‌پذیر است. یک گوش‌پاک‌کن ساده و به ظاهر غیرمعمول همان چیزی بود که به آن احتیاج داشتیم. با گوش پاک‌کن می‌توانستیم اسکلت حروف و مسیر نوشتن را تعیین کنیم؛ اما جزئیات خارج از کنترل باشد و کمی اتفاقی شکل بگیرد. در طراحی تایپ‌فیس معمولاً حروفی مثل «ج، چ، ح، خ» که ساختار مشترکی دارند یکسان طراحی می‌شوند؛ در طراحی حالت‌های «اول، وسط، آخر و تنها» نیز سعی می‌شود تفاوت‌ها به حداقل برسد. همچنین فرم نقطه‌ها کاملاً هم‌شکل در نظر گرفته می‌شود. اما، با این نگاه که هر کودکی منحصربه‌فرد است و ویژگی‌های خاص خود را دارد، هر کاراکتر را به‌شکل یک موجود خاص دیدیم؛ پس حروفِ هم‌شکل را متفاوت از هم طراحی کردیم، هرکدام از حالت‌های حروف را به‌صورت شخصیتی مستقل در نظر گرفتیم و این ویژگی را در تمامی حروف گسترش دادیم. برای طراحی اعداد، نقطه‌ها و سایر علائم نیز همین رویکرد را ادامه دادیم. با هدف افزایش بداهگی، برخی کاراکترها در موقعیت‌های مختلف به‌صورت خودکار تغییر شکل می‌دهند تا حس پویایی و زنده بودن را در کنار جذابیت به نمایش بگذارد. برای ایجاد تنوع بیش‌تر، برای فونت اتصالات ترکیبی (ligature) نیز طراحی کردیم.
خوانایی در سبک متنی
برای طراحی سبک متنی ابتدا از اسکلت به‌کار رفته در فرم‌های نمایشی استفاده کردیم. متن‌های طولانی و با اندازه‌ی کوچک نیاز به تمهیداتی برای خوانایی بهتر دارند. همچنین لازم بود رسمی‌تر و قابل اعتمادتر باشند. بنابراین ارتفاع حروف را به مقدار قابل توجهی افزایش دادیم. اشتراکات در دیزاین کاراکترها (مانند ج چ ح خ) را حفظ کردیم، حالت‌های حروف (اول، وسط، آخر، تنها) را هم‌شکل در نظر گرفتیم، فرم نقطه‌ها در حروف یکسان شد، از طراحی حروف جایگزین صرف‌نظر کردیم و فقط اتصالات ترکیبی متداول‌تر را نگه داشتیم.
نسخه ویژه بسته‌بندی: تطبیق با نیازها
اندازه برخی نوشته‌ها به‌دلیل حجم زیاد اطلاعات بسیار کوچک می‌شود. متریال چاپ تأثیر زیادی روی کیفیت نوشته می‌گذارد. به‌طور مثال متن چاپ شده روی لیبل کاغذی مایع لباسشویی بسیار دقیق و تمیز است، اما روی بسته‌بندی پوشک و دستمال مرطوب که از جنس نایلونی است ضخیم‌تر و توپر دیده می‌شود و خوانایی آن به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. بنابراین نسخه‌ای مخصوص نوشته‌های ریز در بسته‌بندی طراحی کردیم؛ بر پایه‌ی تناسبات سبک متنی اما با تفاوت‌هایی در جزئیات و فاصله‌گذاری‌ها. کاراکترها مسطح‌تر شدند، ارتفاع ساقه‌ها و دندانه‌ها افزایش یافت و چشم‌ها کمی بزرگ‌تر شد و پاشنه‌ی «ر» و «و» کشیده‌تر طراحی شد تا بهتر دیده شوند. فاصله‌ی بین کاراکترها و واژه‌ها و در کل سهم فضای سفید افزایش یافت. همچنین با توجه به اهمیت اعداد در اطلاعات روی بسته‌بندی‌ها تصمیم گرفتیم اعداد را خواناتر طراحی کنیم.
هماهنگی فونت انگلیسی با فارسی
در ادامه نوبت به طراحی فونت انگلیسی برای سبک نمایشی رسید. بر اساس ویژگی‌های کاراکترهای فارسی از جمله «انرژی و قوس‌های زیاد»، «بداهگی و جست‌وخیز»، «فرم‌های متنوع اما هم‌آهنگ» و «کنتراست ضخامت» روی انگلیسی کار کردیم تا لحنی یک‌دست ایجاد کنیم. برای اعداد، نسخه‌ای خواناتر و رسمی‌تر طراحی کردیم تا در مواقع خاص از آن استفاده شود.
نام‌گذاری و تیم طراحی
به پیشنهاد میترا شاهسوند برای هر وزن نام‌گذاری ویژه‌ای داشتیم: نام‌های ChunkyMonkey و Chubby برای سبک نمایشی، Cheeky و Cutie برای نوشتن در متن‌های نسبتاً بلند و نام Mini ویژه‌ی اندازه‌های بسیار کوچک در بسته‌بندی برای فونت انتخاب شدند. تیم درجه‌یک دفتر طراحی میترا شاهسوند (عسل فرشچی، سینا دادخواه، ملیکا نقاشان، محمدحسن نعمتیان، فاطمه مصدق) در هر قدم، با بررسی‌ها و راهنمایی‌هایشان و طی جلسات و گفت‌وگوهای متعدد هم‌راه ما بودند و نقش مهمی در این پروژه داشتند. تایپ‌فیس مای‌بیبی توسط رضا بختیاری‌فرد و مهدی ارشادی با هدایت میترا شاهسوند در سال ۱۴۰۱ خلق شده است. طراحی این فونت بخشی از پروژه‌ی ری‌برندینگ برند مای‌بیبی بود که به سفارش تیم مارکتینگ زرین رویا انجام شده است.
