مهارت یک طراح فونت در ظرافتهای به کار رفتهى او نهفته است. چراکه پروژهای بسیار کاربردی و کارگشاست و نتیجه گیری بینقص آن نیاز به تحقیق، تأمل، توانایی و تجربه بلندی دارد. طراح باید بتواند قبل از شروع، چشم انداز مشخصی برای آن تعریف کند و به این بیندیشد که چه چیزی میتواند آن را منحصر به فرد کند. گزینههای انتخاب مسیر بسیار مهم و مشکل است و فاکتورهایی همچون نیاز جامعه، انتخاب شخصیت، ترکیبات، و خوانایی دقیقا باید بررسی شود. طراح فونت برای ایجاد یک حروف معتبر باید مطالعه جامعی نسبت به نمونههای موجود داشته باشد تا بتواند خلاء موجود درآنها را شناسایی و برای آن قدمی بردارد.
فونت جدید «دیبا» به طراحی دامون خان جانزاده به تازگی به خانواده فونتهای فارسی اضافه شده است و در مدت کوتاه حضورش استقبال گرمی از آن شده است. دامون خان جانزاده متولد ١٣٥٤ دارای مدرك ممتاز از انجمن خوشنويسان ايران و فارغ التحصیل كارشناسى رشته گرافيك از دانشكده ى هنرهاى زيبا است. وی علاوه برتدریس به شکل تخصصی در زمینه تایپوگرافی و طراحى فونت، به حرفهى کمتر شناخته شده طراحی فونت مشغول است. در ادامه مطلب نوشتاری اختصاصی از دامون خان جانزاده برای روزرنگ را خواهید خواند، همراه ما باشید.
قلم ديبا طبق روال يك سفارش معمول طراحى نشد. يعنى كسى آن را به من سفارش نداده بود. مطابق عادتى كه سال ها دارم زمانى كه سرم خلوت مى شود خودم براى خودم كار مىكنم يعنى طراحى پروژههاى خويش فرما. قبلن هم اين رفتار در سابقهى كارى من ديده شده است. خب البته امرى است سهل و ممتنع! ساده از آن جهت كه مشغول كار مورد علاقه ات هستى و مشكل در حقيقت نبودن كارفرمايى است كه طراح را با يك منظور و كاربرد خاص محدود كند كه در نتيجه ذهنش جمع و جور شود و به اينجا و آنجا نرود. يكى از با اهميت ترين منطقه ها در حرفهى ما طراحى حروف سنگين وزن است كه ما در ايران كمبود و نياز به آن را خصوصاً در عرصهى تبليغات شهرى فراوان حس مىكنيم. پس خواستم حروفى كه طراحى مى كنم جوابى باشد به اين نياز.
طراحى قلم ديبا و اصولن حروف سنگين وزن كار بسيار پيچيده و مشكلى است. تمام ظرافتها و برشها و تمام استخوانها و فرمهاى اصلى در زير انبوهى از گوشت پنهاناند! وزن زياد حروف استفادهى درست و بدون دردسر از فضاى خالى را دچار مشكل مىكند. هنگام طراحى بايد به گونهاى اين حجم را پروراند و شكل داد و كنترل كرد كه به اصالت الفبايى فرمها ضربه و خدشه وارد نشود، پس كار، حساس بود. از مختصات مهم يك خانواده حروف سنگين استفادهى محدود از عناصر نوشتارى براى منظورى خاص است. از اين رو برخلاف حروف متن يك نوشته حروف بصورت مفرد و تنها قضاوت مىشوند، پس شكل و قيافهى تك تك حروف حتى علايم و ضمايم و نشانههاى دستورى اهميت مضاعف دارند و كاملن بايد خودنمايى و جلب توجه كنند. اين ها مواردى بود كه در طراحى قلم ديبا بدان توجه داشتم و در كار طراحى به حل اين مسايل پرداختم.
در طراحى قلم ديبا همزمان به مبانى حروف و رسم الخط ايرانى و عادات و خاطرات نوشتارى مردم در چند دههى اخير و ظرايف هندسه و محاسبات رسامى توجه زيادى شد. طراحى قلم ديبا حدود دوماه طول كشيد و همزمان با كار طراحى تست نوشتار صورت مىگرفت و مشكلات بلافاصله برطرف مى شد تا اينكه حاصل كار حروفى است كه در اوايل شهريورماه امسال متولد شد. تولد اين قلم همزمان شد با تولد دخترم “ديبا خان جانزاده”. تصميم گرفتم نامش را ديبا بگذارم، همنام دخترم و دستمزدم را تقديم به “كودكان مبتلا به سرطان” كشورم كنم.