موشن گرافیک برنامه تلویزیونی نقطه

«برنامه تلویزیونی نقطه، ابتدایِ سال98 روی آنتن شبکه چهار سیما رفت. این برنامه جستاری‌ست در ارتباطِ دیزاین با وجوه مختلف زندگی. هنگامی که کارگردانِ “نقطه”، مسیحا ربیعی، که خود تحصیل‌کرده‌ی گرافیک دیزاین و استاد دانشگاه است، برای مدیریتِ هنری و ساختِ هویت بصری،تیتراژ و موشن گرافیکِ برنامه به ما مراجعه کرد، عنوانِ برنامه مشخص بود: “نقطه”. برای کارگردان اهمیت بسیاری داشت که مفهوم نقطه به عنوانِ مبدأ هستی و نیز عنصری بصری، قابلِ بسط در کلِّ هویت بصری و گرافیک برنامه باشد. همچنین کارگردان علاقه‌مند به استفاده از فضای بصری تایپوگرافیک در گرافیک برنامه بود.
ابتدا فرآیند طراحی نشانه را آغاز کردیم و سپس به لوگو موشن (نشانه‌ی متحرک) ، تیتراژهای آغاز و پایان و بعد هم به موشن گرافیک‌ها و پانویس (Lower-third) پرداختیم.

کلمه نقطه از چهار حرف تشکیل شده است. تلاش کردیم با نگاهی هندسی به این چهار حرف و توجه به فضاهای مثبت و منفی، حروف را طراحی کنیم. ویژگی مهمی که ایجاد استقلال برای هر حرف به ما می‌داد، توانایی ایجاد موشن گرافیک با کلماتِ فارسی و حرکاتِ تند و ضربه های سریع بود. همچنین حرفِ آخر یعنی “ه” به عنوان نشانه تصویری برنامه و نیز با توجه به پتانسیل بالای تصویری، مبنای حرکت‌ها در ساخت لوگوموشن برنامه قرار گرفت.
برنامه از چند قسمت تشکیل شده بود که لازم بود برای هرکدام از آنها، یک جداکننده‌ی اختصاصی درنظر بگیریم. ایده این بود که برای هر بخش، یکی از حروفِ لوگو را با یک رنگِ اختصاصی انتخاب کنیم، (هرچند به مرورِ زمان، ساختارِ برنامه از حیثِ تعداد آیتم‌هاو … تغییر کرد امّا همچنان فضایِ رنگی را حفظ کردیم). رنگها از گبّه‌های ایرانی اتخاذ شد و متناسب با فضای رنگیِ RGB آنها را مودیفای کردیم. رنگِ حرفِ “ن” در کنارِ مشکی، به عنوانِ رنگِ اصلیِ لوگو نیز درنظر گرفته شد.

نقطه مبدأ ایجاد حرکت است. با همین ایده‌ لوگوموشنِ برنامه را هم ساختیم.حروف از یک نقطه بیرون می‌آیند و باز می‌شوند و با یک دیزالو تبدیل به نقطه می‌شوند و برمی‌گردند به مبدأ. همین را به صورتِ برعکس نیز استفاده کردیم.

برای ساخت تیتراژ ورودی باید جملاتی برای معرفی رویکرد و اهداف برنامه نمایش داده می‌شد. ایده ی اصلی تیتراژ را از چهار حرف و چهار رنگِ آن اتخاذ کردیم؛ به این ترتیب که بعد از لوگوموشنِ اولیه و معرفیِ عنوانِ برنامه، ابتدا حرفِ “ن” با ضربه‌ها و تغییراتی همراه با جمله‌ای که با “ن” آغاز شده، نمایش داده می‌شود. سپس نوبت به حرفِ “ق” می‌رسد و به همین ترتیب برای حروفِ دیگر. تلاش کردیم که هر حرف با چند جایگزین همراه شود تا هم به مفاهیمی متنوع‌ از دنیای دیزاین اشاره شده باشد و هم تنوعِ بصری مناسب برای تیتراژ را به وجود آورده باشیم.
بعد از نمایشِ هر حرف هم یک انیمیشن کوتاه، یکی از کاربردهای دنیای دیزاین را با خطوطی ساده به نمایش می‌گذارد.
رنگِ زمینه در اکثرِ لحظاتِ تیتراژ و موشن‌گرافیک‌ها سیاه است که برای پختگیِ رنگ‌های متنوع و نیز آرامش در هنگام خوانایی متن‌ها انتخاب شده است. در پایان تیتراژ ورودی نیز لوگوموشن نمایش داده می‌شود و حرف‌ها به نشانه‌ی تصویری تبدیل می‌شوند.

در طراحی تیتراژ، موشن‌گرافیک‌ها و پانویس، از فونتِ “مشکی” اثرِ دامون خانجانزاده عزیز استفاده شده است. فضای محکم و خوانا و در عین حال با جزئیاتِ سالم این فونت، در ایجاد فضای بصری با هویتی که در نظر داشتیم کمک بسیاری کرد. در بخشِ معرفیِ مهمان و لُوِرترد هم از دو وزنِ فونتِ نیان، اثری رضا بختیاری‌فرد عزیز استفاده شد. برای تایپِ کلمات و عبارات از استایلِ Offset Value استفاده کردیم که ضربه‌های متناسب با ریتمِ موردِ نظرِ ما را ارائه می‌داد.

ساختِ موسیقی، چالش‌هایی جدی‌ برای ما به‌همراه داشت. در ابتدا به سمتِ استفاده از موتیف‌ها و ملودی‌های ایرانی رفتیم و تا مراحلی هم تولیدِ موسیقی را بر همین اساس پیش بردیم؛ امّا کارگردان خواستارِ فضایی پرتنش‌تر و غیرنوستالژیک بود. از همین روی، طیفی از آکوردها و ملودی‌های آماده را انتخاب کردیم که در عینِ گیرایی و هماهنگیِ ساختاری با تصاویر، منعطف و دارای قابلیتِ ایجادِ تغییرات در زمان‌بندی و … نیز باشد.
در نهایت تلاش ما در ایجاد یک فضای بصری بود که هم ارتباط بین بخش‌های مختلف برنامه را به نحو درستی برقرار کند، چشم نواز باشد و ریتم مناسبی برای برنامه ایجاد کند.
تهیه‌کنندگی این برنامه را واحد هنرهایِ تجسمی روایت فتح و کارگردانی آن را مسیحا ربیعی برعهده داشته است.»

مدیریت هنری و طراحی گرافیک برنامه را استودیو شیراز متشکل از سیّد ناصر خادم ، سعید شه‌کلاهی و علیرضا نعمت‌الهی به عهده داشته‌اند. تمرکزِ استودیو شیراز بر ساختِ هویتِ سازمانی‌ست.