طراحی لوگوتایپ نکات ریز و درشتی دارد که در پروژه‌های مختلف تا حدودی به آنها پرداخته شده است. چیزی که کمتر مورد توجه بوده، طراحی لوگوتایپ‌های دوزبانه است. به این معنی که شما برای یک برندفارسی، لوگوتایپ انگلیسی، برای یک برند خارجی لوگوتایپ فارسی و یا برای یک برند بین المللی هر دو مورد را طراحی می کنید. هر کدام از این سه حالت طراحی چالش های خودش را دارد. علت اصلی این چالش ها هم تفاوت‌های حروف و الفبای زبان های فارسی و انگلیسی است.
در پروژه این هفته روزرنگ، رضا بختیاری فرد، بصورت اختصاصی برایمان از تجربه‌هایش در زمینه طراحی لوگوتایپ‌های دوزبانه گفته است.
تفاوت‌های حروف فارسی و حروف انگلیسی
این روزها با گسترش ارتباطات در سرتاسر دنیا، بسیاری از نام‌های تجاری به طراحی لوگوتایپ‌های دوزبانه نیاز دارند. طراحی لوگوتایپ دوزبانه چالش‌هایی دارد که با واقف بودن به آنها در هنگام طراحی می توانیم آگاهانه تر و بهتر عمل کنیم.
در ادامه باهم تفاوت‌های زبان فارسی و انگلیسی که در طراحی لوگوتایپ دوزبانه باعث ایجاد چالش می شوند را مرور می‌کنیم:
- بیشتر حروف فارسی به‌هم چسبیده‌اند اما همه‌ی حروف انگلیسی جداجدا هستند.
- بیشتر نام‌ها در فارسی با تعداد حروف کم‌تری نوشته می‌شوند، پس نسبت به انگلیسی عرض کم‌تری دارند.
- ما می‌توانیم حروف و اتصالات را بکشــــــــــیم، آنها نه.
- تعداد کرسی‌های فارسی بیشتر از انگلیسی است. کرسی پایین در فارسی معمولاً بزرگتر است. از طرفی محدوده‌ی میانه (x-height) در انگلیسی بزرگتر از فارسی است.
- بعضی از واژه‌ها در انگلیسی تنوع فرم کم‌تری دارند، برخی در فارسی.
- زاویه‌ی قلم و به تبع آن شیوه‌ی تغییر ضخامت کاملاً متفاوت است.
- ما در خط فارسی سریف نداریم. آنها این‌همه نقطه ندارند.
- حروف کپیتال انگلیسی کاملاً منسجم‌اند و کادر مستطیل می‌سازند اما فارسی نه.
- تازه! حروف فارسی کنار حروف کپیتال انگلیسی فیل و فنجان‌اند!
مهم‌ترین چالش طراحی لوگوتایپ دوزبانه
به نظر من مهم‌ترین چالش در طراحی لوگوتایپ‌های دوزبانه، انتقال هویت برند است. مسئله فقط این نیست که بتوانیم فرم‌ها و تناسبات لوگوتایپ انگلیسی را در حروف فارسی (یا برعکس) نشان دهیم. گاهی وقت‌ها با این‌کار بدترین نتیجه ممکن را می‌گیریم.
به طور مثال، در پروژه‌هایی که لوگوتایپ انگلیسی برند از پیش وجود دارد، ما باید بفهمیم آن لوگوتایپ چه هویتی را منعکس می‌کند. باید به برداشت مخاطب بومی برند از آن لوگوتایپ توجه کنیم.
حالا اگر ما بخواهیم همان هویت را در حروف فارسی نشان دهیم باید نام برند را چگونه طراحی کنیم؟ ممکن است در نهایت (و به‌درستی) تصمیم بگیریم که اصلا به فرم‌های لوگوتایپ اصلی نزدیک نشویم.
با وجود همه‌ی این مسائل به نظر می‌آید طراحی لوگوتایپ دوزبانه آن‌قدرها هم ناممکن نباشد. در سفارش‌هایی که طراحی دو زبان هم‌زمان و توسط یک نفر انجام می‌شود، کار کمی آسان‌تر است؛ اما وقتی لوگوتایپ انگلیسی از پیش طراحی شده و فقط طراحی لوگوتایپ فارسی را به من سپردند این جور مواقع کار سخت‌تر است، چون باید همه‌ی تلاشم را بکنم تا لوگوتایپ فارسی بی‌هویت یا غرب‌زده (لاتینایز) از آب در نیاید.
تعدادی از لوگوتایپ های دوزبانه طراحی رضا بختیاری فرد
- مای لیدی، بازطراحی لوگوتایپ انگلیسی و طراحی لوگوتایپ فارسی، دیزاین دایرکتور: میترا شاهسوند، ۱۳۹۹
- کافه میر، طراحی لوگوتایپ فارسی، به‌سفارش استودیو دیزاین عباسی، ۱۳۹۷
- آسا، با هم‌کاری مهدی ارشادی، ۱۴۰۰
- سینره، طراحی لوگوتایپ فارسی، به‌سفارش دان و همکاران، ۱۳۹۹
- جیکل، ۱۳۹۸
- سیرنگ، طراحی لوگوتایپ فارسی، به‌سفارش استودیو دیزاین عباسی،۱۳۹۸
- کارگزاری مفید، بازطراحی لوگوتایپ فارسی و انگلیسی، به‌سفارش شرکت بین‌المللی وند
- تینا پلاس، با هم‌کاری مونا بناگر، ۱۴۰۰
- گالری ایرانشهر، طراحی لوگوتایپ فارسی، به‌سفارش استودیو دیزاین عباسی، ۱۳۹۸
- اسکای روم، طراحی لوگوتایپ فارسی و بازطراحی لوگوتایپ انگلیسی، به سفارش شرکت بین‌المللی وند، ۱۴۰۱
- بایا، طراحی لوگوتایپ فارسی، به سفارش شرکت بین‌المللی وند، ۱۴۰۰
- آرشا کلاب، طراحی لوگوتایپ فارسی، به‌سفارش استودیو دیزاین عباسی، ۱۳۹۸
- سرای ابریشم، با هم‌کاری استودیو دیزاین میترا شاهسوند، ۱۳۹۷
- ماسیمو دوتی، طراحی لوگوتایپ فارسی در ورکشاپ عزه علم‌الدین، ۱۳۹۸
- لوپ‌لایت، با هم‌کاری امیرحسین رئوف، ۱۴۰۰
- آونگ، با هم‌کاری سبحان شفیعی، ۱۴۰۰
- نستد، ۱۳۹۵
- یشم، ۱۴۰۱
- آکادمی امروز، با هم‌کاری محمدرضا رمضانی، ۱۴۰۰
- رابکس، با هم‌کاری سبحان شفیعی، ۱۴۰۰
- منظوم، ۱۳۹۸
- دیجی‌استایل، تأیید نشده، ۱۳۹۷
- فرکتال، ۱۳۹۱
- پی‌بای، ۱۴۰۰
- ماتریس، ۱۳۹۱
- باسلام، ۱۳۹۸
- پل ورانگر، طراحی لوگوتایپ فارسی، به سفارش استودیو D-Mind، ۱۳۹۶
- جی‌پلاس، تأیید نشده، به سفارش ارتباط خلاق پلاس، ۱۳۹۹
