«بهزاد»؛ زندگی و آثار «بهزاد گلپایگانی»

کتاب «بهزاد»؛ شامل زندگی و آثار «بهزاد گلپایگانی» که به تازگی منتشر شده است نخستین منبع جامع پژوهشی درباره‌ این طراح گرافیک و نقاش و حاصل نزدیک به دو سال پژوهش درباره‌ «بهزاد گلپایگانی» است.

ساختار کتاب بر اساس سال‌ شمار زندگی و فراز و فرودهای زندگی حرفه‌ای این هنرمند نوشته شده است. در کنار مسیر اصلی کتاب پیوست‌هایی برای معرفی مکان‌ها و اشخاص مرتبط با او مانند هنرستان هنرهای زیبای پسران، هنرکده‌ تزئینی، مکتب سقاخانه، بی‌ینال‌های نقاشی تهران و… نیز به نگارش درآمده است. نزدیک به نیمی از آثار، عکس‌ها و اسناد این کتاب برای نخستین بار منتشر شده است.

گلپایگانی جزو نخستین ورودی‌های هنرکده‌ی تزئینی و جزو اولین حلقه‌ هنرمندانِ «مکتب سقاخانه» بود. او پس از تجربه‌های گوناگون هنری؛ سرانجام حرفه‌ گرافیک را انتخاب کرد و طراحی جلد کتاب را بستری مناسب برای بیانِ ایده‌هایش یافت. گلپایگانی در سال‌های حضور در انتشارات فرانکلین، برای نخستین بار مجموعه‌ای کاملا متمرکز بر تایپوگرافی را در تاریخ طراحی گرافیک ایران پایه‌گذاری کرد. طرح جلدهای او حاصل مطالعه‌ مداوم در ساختار حروف و ترکیبِ کلمه‌ها هستند.

توجه به فضاهای خالی، بازی با اندازه‌ها، فضاهای مثبت و منفی و ارتباط معنایی فرم با محتوا از جمله خصوصیاتِ آثارِ قدرتمند و پیشروی این طراح هستند. ایده‌های او آنچنان از زمانه‌ خود جلوتر بودند که دو دهه زمان نیاز بود تا پس از او، توسط طراحانِ دیگر درک، تکرار و گسترش یابند. گلپایگانی در دومین دست‌آورد مهم زندگی‌اش، مجموعه‌ «سپید بر سپید» را خلق کرد. او در این تابلوها، قدرتِ اجرا و تسلط مثال زدنی‌اش بر حروف فارسی و کار با کم‌ترین امکاناتِ بصری را به رخ کشید. بهزاد گلپایگانی زندگی حرفه‌ای کوتاه و پُر ثمری داشت؛ اما راهی که آغاز کرده بود نه به اراده‌ خود؛ بلکه به جبرِ مرگ نیمه‌کاره تمام شد.

این کتاب با پژوهش و نگارشِ مجید کاشانی و معراج قنبری به تازگی توسط «نشر نظر» منتشر شده است.