کنکور تصویرگری بین‌المللی جزیره نامی

حدود چهل سال پيش، وقتي سد چونگ‌پيونگ Cheongpyeong در دهانه رود بوخان Bukhan در كره جنوبي ساخته شد، جزيره‌اي به شكل ماه نو در ميان رود متولد شد. اين جزيره با محيط 5 كيلومتر و مساحت 460000 متر مربع، در 63 كيلومتري شمال سئول واقع شده است.

در سال 2001 مالكان تصميم گرفتند تا با تغيير كاربري، جزيره را براي يك تحول آماده كنند. براي رسيدن به اين هدف، از يكي از هنرمندان معروف كره‌اي، كانگ وو هيون Kang Woo-hyon، درخواست شد تا مدیریت جزيره را بپذيرد و آن را براي مقاصد تفريحي ـ فرهنگي آماده كند. او كه يك هنرمند تصويرگر، گرافیست و سراميك‌ساز است، با دنيايي از ايده‌هاي گوناگون و منحصر به فرد پا به جزيره نامي Nami گذاشت و كوشش كرد با استفاده از منابع طبيعي و اشياء بازيافت شده، جزيره را از نو بسازد. ايده‌هاي او باعث شد بسياري از هنرمندان از سراسر دنيا به جزيره بيايند و با اهداي آثار خود به جزيره، با او در ساختن هويت نوين جزيره مشاركت كنند.

بدین ترتیب از تاریخ 22 آوریل تا 30 جون 2005، برای اولین بار به واسطه نام هانس کریستین اندرسنHans Christian Andersen نویسنده و افسانه‌سرای شهیر دانمارکی و دویستمین سال تولد او جشنواره تصویرگری کتاب کودک جزیره نامی، شکل گرفت.

نخستین سال جشنواره، یک پیکره اصلی داشت که شامل نمایشگاه کتاب‌های تصویری اندرسن بود و البته در کنار آن برنامه‌هایی مانند کنسرت برای کودکان و قصه‌گویی نیز برپا می‌شد. سال دوم این جشنواره با موضوع «سفرهای تخیلی» برگزار شد؛ هدف از انتخاب این موضوع، اشاره به هدف جشنواره‌هایی از این دست بود.

به منظور اینکه کودکان با خواندن کتاب به کشورهای دوردست سفر کنند و با فرهنگ آن‌ها آشنا بشنود، در این جشنواره چیزی در حدود صد هزار کتاب به نمایش درآمد و کارگاه‌های تصویرگری و نمایشگاه‌های تصویرسازی، برنامه‌های جانبی این جشنواره را شامل شدند. عنوان سومین دوره این جشنواره «چگونه در طبیعت کتابخانه بسازیم؟» بود.

در این دوره، علاوه بر برگزاری همایش‌ها و کارگاه‌های مختلف در رابطه با موضوع مورد نظر، در تمامی نقاط جزیره کتابخانه‌هایی با الهام از وسایل طبیعی ساخته شده و در آن‌ها کتاب قرار دادند و به این ترتیب بازدیدکنندگان توانستند در هرجایی از جزیره که قرار داشتند، کتاب بردارند و پس از مطالعه، دوباره آن‌را به قفسه‌ها بازگردانند؛ و این‌گونه بود که ایده کتاب‌خوانی در دل طبیعت به سرانجام رسید.

چهارمین دوره جشنواره با موضوع طنین کتاب‌های تصویری برگزار شد. در این بخش، نمایشگاهی از آثار برگزیده هانس کریستین اندرسن و نمایشگاه‌های کتاب‌های تصویری و اجلاس‌هایی پیرامون همین موضوع صورت گرفت. به دلیل این‌که این جشنواره با نام هانس کریستین اندرسن شروع به کار کرده است، در حاشیه تمام برنامه‌هایش بخشی را نیز به داستان‌سرایی و قصه‌گویی اختصاص می‌دهد. جشنواره، آیین مشترکی در هر سال‌ دارد که میهمانان تمام بخش‌ها طناب افتتاح جشنواره را در دست می‌گیرند و با اشاره رئیس جزیره، طناب بریده می‌شود و مراسم افتتاح می‌شود.

جشنواره صلح و پنجمین دوره جشنواره تصویرگری نامی، با یک سال تأخیر و مفصل‌تر از سال‌های گذشته، در 2010 برگزار شد. در نوامبر سال 2009 کمیته برنامه‌ریزی جشنواره تشکیل شد و در آن ایده کتاب داستان صلح شکل گرفت؛ نوش‌آفرین انصاری، دبیر اجرایی شورای کتاب کودک، نماینده ایران در این هیئت بود. براساس مصوبه این هیئت، قرار شد تا از 22 دفتر ملی کتاب برای نسل جوان درخواست کنند یک تصویرگر و یک نویسنده را برای این جشنواره معرفی نمایند؛ نویسنده و تصویرگر، موظف بودند کتابی با مفهوم «صلح» در 700 کلمه و شش تصویر تهیه کرده و برای جشنواره بفرستند. از ایران عرفان نظرآهاری (نویسنده) و علی بوذری (تصویرگر) برای شرکت در این جشنواره دعوت شدند.

در دوره ششم، تغییرات اساسی در ساختار این جشنواره به وجود آمد. با توجه به اینکه کنکور نوماNoma Concours for Picture Book Illustrations برای تصویرسازی کتاب‌های تصویری، مسابقه تصویرسازی با حمایت مرکز فرهنگی آسیاپاسفیک یونسکو از سال 1978 تا 2007 در توکیو، و مسابقه تصویرسازی سی جیPicture Book festival CJ ، با حمایت شرکت سامسونگ در کره جنوبی از سال 2009 تا 2010 برگزار می شد، تعطیل شده بود و نمایشگاه و مسابقه تصویرسازی دیگری در آسیای شرقی وجود نداشت، صاحبان جشنواره نامی تصمیم گرفتند تا براساس ساختار نوما و سی جی، یک مسابقه تصویرسازی را بنیان بنهند.

بدین ترتیب ششمین دوره جشنواره کتاب‌های تصویری و نخستین دوره کنکور نامی در سال 2013 با هدف فراهم آوردن فرصتی برای تصویرگران برای ارائه آثارشان در سطح بین‌المللی و تشویق تصویرگران به آفرینش کتاب‌های تصویری باارزش برای کودکان، برگزار شد.

در سال نخست این رقابت تصویرگری (2013) 619 مجموعه اثر از 42 کشور، در سال دوم (2015) 1330 مجموعه اثر از 71 کشور و در سال سوم (2017) 1777 مجموعه اثر از 89 کشور در این مسابقه شرکت کردند.

در این سه دوره پنج داور به شکل ثابت این رقابت را داوری کرده‌اند: جونکو یوکوتا Junko Yokota، استاد ادبیات کودکان در دانشگاه ملی لوییس شیکاگو، داور پیشین جایزه هانس کریستین اندرسن، کالدکات و نیوبری (امریکا) (رییس هیات داوران)، زهره قایینی، مدیر موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و رئیس هیئت داوران جایزه هانس کریستین اندرسن در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ (ایران)، راجر ملو Roger Mello، تصویرگر و برنده جایزه هانس کریستین اندرسن در بخش تصویر 2012 (برزیل)، آناستازیا آرخیپوا Anastasia Arkhipova، تصویرگر و رییس انجمن تصویرگران و نویسندگان روسیه (روسیه)، یوسف اسماعیل، تصویرگر و برنده جازه بزرگ نوما (1996) (مالزی).

علاوه بر این هر ساله داورانی به شکل مهمان به داوران این مجموعه پیوسته‌اند: سال 2013: وی-سوک ای یو Wee-sook Yoe، مدیر کتابخانه ملی کودک و نوجوان سئول (کره جنوبی) و بیونگ – هو هان Byung-ho Han، تصویرگر و برنده جایزه سیب طلایی براتیسلاوا (کره جنوبی)؛ سال 2015: وی-سوک ای یو، مدیر کتابخانه ملی کودک و نوجوان سئول (کره جنوبی) و سال 2017: سونگ-اوک هان Sung-ok Han، رییس هیات مدیره انجمن کتاب‌های تصویری کره (کره جنوبی) و یوکیکو هیروماتسو Yukiko Hiromatsu، نمایشگاه گردان و داور نمایشگاه تصویرگری براتیسلاوا 203-2015-2017 (ژاپن).

در سال 2017، جایزه بزرگ (نشان این رقابت به همراه ۱۰ هزار دلار آمریکا) برای یک نفر، جایزه جزیره طلایی (نشان این رقابت به همراه ۵ هزار دلار آمریکا) برای دو نفر، جایزه جزیره سبز (نشان این رقابت به همراه ۲ هزار دلار آمریکا) برای پنج نفر و جایزه جزیره بنفش (نشان این رقابت به همراه گواهینامه) برای ده نفر به برندگان اعطا شد.

لازم به ذکر است که جوایز در دوره‌های مختلف متفاوت بوده است. نوشین صفاخو (برنده جایزه جزیره طلایی 2013)، حسن عامه‌کن (برنده جایزه جزیره سبز 2015) و امیر شعبانی پور (برنده جایزه جزیره سبز 2017) برندگان ایرانی این رقابت بوده‌اند. همچنین نازلی تحویلی و راشین خیریه (2013)، آذر تیموری، یکتا جبلی، علی دالوند، رضا دالوند، ملیکا سعیدا، علی عامه‌کن نرگس محمدی و زهرا محمدنژاد، (2015) و محمد برنگی، راشین خیریه، رضا دالوند، مجید ذاکری، پگاه درخشان رکنی، نوشین صفاخو، ریحانه کاشانیان، فرشته نجفی و فاطمه نخعی (2017) از ایران در این فهرست قرارگرفته‌اند.

نمایشگاه حاضر شامل آثار برنده جایزه بزرگ، جایزه جزیره طلایی، جایزه جزیره سبز، جایزه جزیره بنفش و برندگان تشویقی ایرانی 2017 و آثار نوشین صفاخو (برنده جایزه جزیره طلایی 2013)، حسن عامه‌کن (برنده جایزه جزیره سبز 2015) است.

این آثار به همت انجمن تصویرگران ایران، هفته گذشته در گالری لاله به نمایش در آمدند ضمن اینکه نشستی با حضور داور و تصویرگران ایرانی منتخب این کنکور از اتفاقات خوب این نمایشگاه بود.

Malgorzta Gurowska
لهستان / جایزه بزرگ 2017