پویانمایی ژاپنی جوجوتسو کایسن به نام «نبرد جادویی» اخیرا رتبهٔ دومین فیلم پرفروش پس از بتمن را در فهرست فیلم‌های بریتانیا و ایالات متحدهٔ آمریکا به دست آورد. انیمیشن جوجوتسو کایسن به مرتبهٔ شگفت‌آوری در فهرست فروش فیلم‌های روز رسید، بسیاری از مردم جهان در سالن‌های سینما به تماشای آن نشستند و در شبکه‌های خانگی هم پر‌بیننده شد.
پویانمایی «نبرد جادویی» ژاپنی دربارهٔ دانش‌آموز دبیرستانی است که به تسخیر روح عشق دوران کودکی‌اش در‌می‌آید، این انیمیشن در فهرست فروش فیلم‌های بریتانیا بالاترین رتبه را به‌دست آورد و توانست از کاترین تیت و سِر مارک رایلنس دو بازیگر فیلم بتمن جلو بزند.
جوجوتسو کایسن که ابتدا به صورت مجموعهٔ تلویزیونی عرضه شد بر مبنای مانگای ژاپنی (کمیک یا رمان گرافیکی) تهیه شده و جدید‌ترین پویانمایی موفق ژاپنی است که راهی کشور‌های دیگر شده است.
چگونه موج پویانمایی ژاپنی غرب را در‌می‌نوردد
پویانماییهای رایانه‌ای (انیمیشن کامپیوتری) ژاپنی به دلیل استفاده از رنگ‌های تند، حالت چهره‌های اغراق‌شده و پر‌احساس و ماجرا‌های شگفت‌انگیز آنها مشهوراند. در این سبک گاها به موضوعاتی بزرگسالانه و مختلفی پرداخته می‌شود، ارزش و اهمیت دوستی، صحنه‌های خشونت‌آمیز و هم‌چنین جنبه‌های گوناگونی از جلوه‌های جنسی مواردی است که به آنها پرداخته می‌شود.
فیلم جوجوتسو‌کایسن داستان زندگی یوتا اوکوتسو یک دانش‌آموز دبیرستانی است.پویانمایی ژاپنی از چنددهه پیش در ژاپن پا گرفته و از دههٔ ۱۹۹۰ هم به غرب راه پیدا کرده‌است اما محبوبیت جهانی و فعلی آن در چندسال گذشته به‌دست آمده است.
بنابر آمار نت‌فلیکس در ۹ ماه اول سال ۲۰۲۰ بیش از ۱۰۰ میلیون خانواده در سراسر جهان حداقل یک انیمیشن تماشا کرده‌اند که نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ٪۵۰ افزایش پیدا کرده است. هم‌چنین سایت‌های اختصاصی پخش انیمیشن هم امسال شاهد رشد میزان تماشاگران و مخاطبان خود بوده‌اند.
شیرو یوشیوکا، استاد مطالعات ژاپنی در دانشگاه نیوکاسل می‌گوید:«سایت‌های خانگی تماشای فیلم موانع زیادی را از پیش پای تماشاگران انیمه‌ها برداشته‌اند و کمک کرده‌اند که این سبک طرفداران و مخاطبان بیشتری نسبت به گذشته پیدا کند.»
فقط در تعطیلات آخر هفتهٔ گذشته، پویانمایی «جوجوتسو کایسن» در سینما‌های آمریکا و کانادا حدود ۱۵ میلیون دلار (۱۱ میلیون پوند) و در بریتانیا و ایرلند ۸۲۵ هزار پوند فروش داشته است.
فیلم “حرفه‌ای”
دیوید آ گروس، مدیر یک شرکت مشاورهٔ امور‌سینمایی به رویترز می‌گوید: «این شروعی عالی است، نقد‌های کم‌نظیری دربارهٔ این فیلم و هم‌چنین برای بیشتر انیمه‌های عرضه شده در سایت‌های فانیمیشن/ کرانچی‌رول نوشته شده است. و همین نقدها می توانند به معرفی جهانی این فیلم ها کمک کنند.»
در یکی از نقدها که در گاردین منتشر شده، آمده است:«این انیمیشن داستان حیرت‌انگیزی از دوران بلوغ را روایت می‌کند، و به‌طور حرفه‌ای ماجرا‌های پیچیدهٔ این دوران را به تصویر می‌کشد. هم‌چنین این انیمیشن با نگاهی تخیلی و وحشت‌بر‌انگیز به مجموعه آسیب‌های روحی افراد در کودکی می‌پردازد.»
کتاب کمیک این داستان که فیلم بر اساس آن ساخته شده در ژاپن ۶۰ میلیون نسخه فروش داشته‌است.این مجموعه به کارگردانی شونگو پارک به دلیل حال‌و‌هوای تاریک و ترسناک و فضای خاص آن حاوی خشونت‌های تصویری بیشتری نسبت به پویانماییهای پیشین ژاپنی است. این فیلم پس از موفقیت انیمهٔ شیطان کش: کیمتسو نو یائیبا (دمون اسلایر) ساخته شد که در سال ۲۰۲۱ با وجود اکران در دوران همه‌گیری جهانی، با فروش ۹۰ میلیون دلار (۶۸ میلیون پوند) درخارج از ژاپن پرفروش‌ترین فیلم انیمهٔ سراسر جهان شد. مانگا یا کتاب کمیک و تصویری که فیلم بر مبنای آن ساخته‌شده‌است در ژاپن بیش از ۶۰ میلیون نسخه به‌فروش‌رفته‌است.
کرانچی‌رول که فیلم جوجوتسو کایسن را در سینما‌های آمریکا اکران کرد مشاهده‌کرد که آمار مشترکان خانگی‌اش از یک‌میلیون در سال ۲۰۱۷ به ۵ میلیون مشترک در سال گذشته‌رسید و شرکت سونی در سال ۲۰۲۱ کرانچی‌رول را به قیمت ۱،۱۷۵ میلیارد دلار (۹۰۰ میلیون پوند) خرید.
آسا سوهیرا، مدیر تولید این شرکت می‌گوید: «رشد میزان مشترکان خانگی و طرفداران بازی‌های رایانه‌ای باعث افزایش علاقمندی و دسترسی آسان طرفداران پویانماییهای هیجان‌انگیز بزرگسالانه شده است.»
شیرو یوشیوکا بر این باور است که «پیچیدگی تصاویر و تفاوت آشکار آن با محتوای رسانه‌های تصویری غرب، جوانان را مجذوب انیمه می‌کند.» او در ادامه می‌گوید:«در غرب هنوز بیشتر افراد بر این باورند که پویانمایی ویژهٔ کودکان است، در حالی‌که در ژاپن، این ژانر مخاطبانی از تمام گروه‌های سنی دارد و محتوای فیلم‌ها مؤیّد این ماجراست.»
فیلیپو سرویلی، استاد ادبیات معاصر ژاپن در دانشگاه سوآز لندن (دانشگاه مطالعات شرقی و آفریقایی) شاهد افزایش تعداد دانشجویانی است که پایان‌نامه‌های خود را در زمینهٔ انیمه یا ژانر پویانمایی ژاپنی می‌نویسند. او می‌گوید:«این نشان می‌دهد که انیمه چه ارزش و مرتبه‌ای دارد و یکی از منابع دیدگاه‌های فرهنگی است. در بسیاری از این نوع پویا‌نمایی‌ها زندگی شهری ژاپنی تصویر می‌شود، عناصری مانند خوراک ژاپنی و عناصر دیگری از زندگی روزمره که برای مخاطبان بریتانیایی که در فضای شهری و آداب‌و‌رسوم دیگری زندگی می‌کنند جالب‌توجه است.»
گاردین درباره فیلم نوشته است: «داستان حیرت‌انگیزی از دوران بلوغ که به‌طور حرفه‌ای ماجرا‌های پیچیدهٔ این دوران را به تصویر می‌کشد و با نگاهی تخیلی و وحشت‌بر‌انگیز به مجموعه آسیب‌های روحی گذشته می‌پردازد.»گاردین فیلم را مجموعه‌ای خونین، پر‌ماجرا و تراژیک توصیف کرده است. تعدادی از والدین تردید دارند که محتوای این فیلم برای فرزندان آنها مناسب باشد.
ونش گولاتی از اپیک دوپ، سایت ویژهٔ انیمه می‌گوید این نوع فیلم را نباید با هِنتای یا پویانمایی پورنو‌گرافی ژاپنی اشتباه گرفت. «بسیاری از والدین تصور می‌کنند انیمه نوعی پورنو‌گرافی در قالب پویا‌نمایی‌هایی پر‌زرقٰ‌و‌برق و خوش‌جلوه است.» او توصیه می‌کند: «مانند هر محتوای دیگر رسانه‌‌ای والدین بر آنچه فرزندان تماشا می‌کنند نظارت داشته باشند. آنها می‌توانند نقد‌های مربوط به آن را بخوانند و رده‌بندی سنی فیلم را ببینند تا اطمینان پیداکنند به اشتباه فرزندان‌شان محتوایی بزرگسالانه را نبیند.»
آنا پارکر ناپلس، مادر سه فرزند فکر می‌کند انیمه فواید خود را دارد اما مهم این است که والدین بدانند بچه‌ها چه چیزی را تماشا می‌کنند.
“گاهی شیوهٔ نمایش مرگ، حتی با وجود پویانمایی و تصویری بودن، خونین و بی‌رحمانه است. من فکر می‌کنم این محتوای بزرگسالانه است که وارد بعضی داستان‌ها شده است. ما نمی‌دانیم در کدام لحظه از فیلم خشونت ممکن است از حدبگذرد. می‌خواهیم از آنچه فرزندان می‌بینند خبر داشته باشیم اما بیشتر اوقات چند بخش یا فصل مجموعه را تماشا می‌کنیم و بعد به بچه‌ها اجازه می‌دهیم آن را ببینند”.
برخی از هواداران انیمه زمان بسیاری را صرف کشیدن شخصیت پویا‌نمایی‌ها یا کشیدن تصاویری با الهام از انیمه‌ها و کتاب‌های مانگای مورد‌علاقهٔ خود می‌کنند.او می‌افزاید : «یکی از فرزندان من جذب هنر انیمه‌ها شده است چون بعضی از آنها به‌راستی زیبا هستند. از نظر ما آنچه بچه‌ها تماشا می‌کنند و چنان اثری بر آنها می‌گذارد که می‌خواهند نقاشی کنند و تصاویر نوآورانه‌ای بکشند خیلی خوب است.»
برای گروهی از هواداران، به‌خصوص هواداران کم‌سن‌و‌سال‌تر اشتراک‌نظر با افرادی هم‌فکر باعث احساس تعلق و پذیرش می‌شود. «من فکر می‌کنم همه کسانی که انیمه تماشا می‌کنند نوعی خود‌انگارهٔ مشترک حس می‌کنند. آنها می‌دانند چه کسانی به این کارها علاقمند هستند و حتی اگر همدیگر را نشناسند، می‌دانند که در این علاقهٔ مشترک همه با هم هستند.»
