اگر پدر یا مادر یک نوزاد باشید برایش نام انتخاب نمیکنید؟ و اگر برایش نامی انتخاب کردید آیا برایش شناسنامه نمیگیرید و نامش را ثبت نمیکنید؟ آنوقت اگر بخواهد به مدرسه برود یا نیاز به گرفتن پاسپورت داشته باشد چه میکنید؟ اگر بزرگتر شود و بخواهد از حقوق مدنی خودش دفاع کند چه؟ همین مسئله برای زمانی که شما صاحب و والد یک برند هستید نیز وجود دارد. برند شما مانند هر نوزادی که تازه متولد میشود نیاز به شناسنامه دارد که زمان ثبت و نام صاحبش و از همه مهم‌تر مشخصات خودش در آن وارد شده باشد. در این مطلب از روزرنگ به جزییات مهمی که باید از روند ثبت برند بدانید خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.
ثبت برند چیست؟
برند شما نیاز به ثبت هویت دارد تا بتواند در جامعه بازاریابی حرفی برای گفتن داشته باشد. در این مقاله قرار است درباره نحوه ثبت برند صحبت کنیم و ببینیم:
- ثبت برند به چه معناست و چه اهمیتی دارد؟
- برای ثبت برندمان به چه مدارکی لازم داریم؟
- مزایای ثبت برند چیست؟
- مراحل انجام ثبت برند چیست؟
- هزینه تمام شده ثبت برند تقریبا چقدر است؟
- و در آخر مدت زمان ثبت برند چقدر است و مکانی که برای ثبت برند باید به آنجا مراجعه کنیم کجاست؟
مفهوم دقیق ثبت برند چیست و از چه زمانی وارد عرصه بازاریابی شد؟ثبت برند به چه معناست؟
پیش‌تر در مقاله‌ی (برند چیست؟) معنای برند را کاملا توضیح دادیم و گفتیم برند نخستین بار از زمان وایکینگ‌ها وارد عرصه بازاریابی شد. در آن زمان دامداران برای ایجاد وجه تمایز و تشخیص هویت دام هایشان با یک گوی یا فلز گداخته نشانی بر بدن حیوان خود حک میکردند که بعد‌ها برند نام گرفت. به دنبال رواج گرفتن برند در بازار و تجارت، سودجویی‌های نامتعارف از اعتبار برند بالا گرفت.
همین امر موجب نگارش قوانین جدیدی برای ثبت برند شد. قوانینی که نوشته شده بودند تا مالکیت معنوی صاحبان برند را ثبت کنند. مدتی بعد نیز سازمان جهانی مالکیت معنوی برای حمایت از برند‌های بین المللی دایر شد. حال میخواهیم بدانیم ثبت برند به چه معناست و برای تاجران چه آورده‌هایی دارد.
بیشتر بخوانید: برند شخصی یا Personal branding چیست؟
پس از ثبت برند اشخاص متقلب با قانون سروکار دارند.وقتی شما به عنوان والد نام فرزند خود را در اداره ثبت احوال به ثبت میرسانید دیگر کسی نمیتواند مدعی شود که این فرزند متعلق به اوست و یا اینکه نمیتواند در غیاب شما فرزندتان را به نام خود معرفی کند.
زیرا شما پیش از همه این‌ها نام فرزندتان را ثبت کرده‌اید و برایش شناسنامه گرفته اید. در این شناسنامه به طور دقیق نام فرزند و والدینش ذکر شده است. همچنین محل تولد و تاریخ دقیش هم به ثبت رسیده. اینجا شناسنامه دقیقا حکم ثبت یک برند یا نام تجاری محصول شما را دارد و اداره ثبت احوال حکم سامانه مالکیت معنوی.
پس به طور خلاصه باید گفت همه شرکت‌ها و سازمان‌ها برای اینکه بتوانند، سر بزنگاه از برند خود دفاع کنند باید برند محصول خود را در سازمان‌های مالکیت معنوی به نام خود ثبت کنند. بعد از ثبت یک برند اختصاصی خود میتوانند با آرامش خاطر به فعالیت خود ادامه دهند و اگر کسی قصد سو استفاده از برند آنها را داشت او را به قانون بسپارند.
بیشتر بخوانید: برندینگ داخلی چیست؟
آیا ثبت برند یا نام تجاری لازم است؟اهمیت ثبت یک برند
پشت نام هر برند و شرکتی سالها تلاش بی وقفه وجود دارد. مسلما هر شرکتی برای شناخته شدن برند خود چه در سطح ملی و چه در سطوح فراتر تلاش‌های بسیاری در کارنامه‌ی خود دارد. بنابراین صاحب آن برند موظف است از این موفقیت صیانت و محافظت کند. در نتیجه برند خود را در سازمان‌های معتبر کشوری و بین امللی به ثبت میرساند و از آن پس با خیال آسوده به فعالیت خود ادامه میدهد.
وقتی برندتان را ثبت میکنید تا ده سال خیالتان راحت است که افراد متقلب نمیتوانند از برند شما به سود خود استفاده کنند و به خود این اجازه را نمیدهند که حاصل دست رنج دیگران را دست مایه‌ی منفعت طلبی خود کنند. زیرا از مواجهه‌ی قانونی هراس دارند. این زمان فرصت مناسبی است که شما روی ارتقای کیفیت برند خود تمرکز کنید و وظیفه صیانت از برندتان را به سازمان‌های مربوطه بسپارید.
بیشتر بخوانید: نام تجاری چیست؟
صاحبان برند موظف‌اند از موفقیت برند خود، صیانت و محافظت کنند.ثبت برند چه مزایایی دارد؟
با توجه به اهمیت غیر قابل انکاری که ثبت یک برند برای ارائه دهنده دارد، لازم است به چند مورد از مزایای آن اشاره کنیم:
- ثبت یک برند سبب میشود حق استفاده از آن برند منحصرا برای شرکت یا واحد خدماتی شما باشد و احدی حق دخل و تصرف در آن را نداشته باشد.
- ثبت برند به حفظ و نگهداری از محصول شما کمک میکند.
- ثبت یک برند شروع کار را برای شرکت ارائه دهنده بسیار مهم‌تر از پیش ارائه میدهد. در نتیجه ارائه دهنده برای ارتقای سطح کیفی آن بیشتر تلاش میکند. و همانطور که میدانید هر چه تلاش برای ارتقای محصول بیشتر باشد به تبع آن موفقیت نزدیکتر اتفاق می‌افتد.
- ثبت یک برند به جهت اعتبار بخشی در سطح جامعه، امکان استفاده از خدمات و تسهیلات مالی را افزایش میدهد که این موضوع برای صاحبان برند بسیار حائز اهمیت است.
- در راستای همان افزایش اعتبار با ثبت برند سرمایه گذاران بیشتری برای همکاری و مشارکت با شما پیش قدم میشوند و به شما پیشنهاد همکاری میدهند.
- نکته‌ی بسیار مهمی که باید درباره مزایای ثبت یک برند بدانید این است که برند ثبت شده قابلیت نقل و انتقال دارد.
- ثبت برند عملیات بازاریابی را سریعتر و روند موفقیت را آسان‌تر میکند.
- ثبت یک برند هزینه‌های جانبی کالا یا خدمات شرکت را به طور چشم گیری کاهش میدهد.
بیشتر بخوانید: جایگاه برند چیست؟
منظور از طبقات برند چیست؟
برای سهولت در دسته بندی محصولات و خدمات موجود برندها را در 45 طبقه دسته بندی کردند که هر یک از این طبقات ارزش ویژه‌ی خود را داراست.
برای ثبت برند لازم است معین کنید که برند شما در کدام یک از این طبقات جایگذاری میشود. طبقه بندی علائم تجاری به این صورت است که طبقات 1 تا 34 مربوط به کالاها ومحصولات است و طبقات 35 تا 45 متعلق به خدمات.
برای نمونه طبقه اول مواد شیمیائی مورد استفاده در صنعت است و طبقه دوم متعلق به رنگ‌ها و روغن هاست؛ طبقه سوم ترکیبات سفید کننده و سایر مواد برای استفاده در لباس‌شویی و طبقه چهارم مربوط به روغن‌های صنعتی و روان کننده هاست.
اگر بخواهیم از طبقه بندی خدمات چند نمونه بیاوریم باید بگوییم طبقه اول متعلق به تبليغات، مديريت تجاری، امور اداری تجارت است و طبقه دوم مربوط به بیمه و امور مالی است. طبقه سوم شامل ساختمان سازی و ادارات بازسازی میشود و طبقه چهارم مربوط به امور مخابرات است و … این طبقات به همین شکل ادامه دارد و همه‌ی طیف‌های موجود در بازار را دربر میگیرد. اما به دلیل اینکه تعداد این طبقه بندی‌ها بسیار زیاد است، ذکر همه‌ی آنها در ان مجال نمیگنجد. فقط لازم است این نکته را بدانید که اگر فعالیت‌های شرکتی شامل دو یا چند طبقه میشود لازم است هزینه‌های مربوط به هر طبقه را جداگانه بپردازد.
برای ثبت برند چه مراحلی را باید طی کنیم؟مراحل ثبت برند
همانطور که میدانید به ثبت رساندن برند نیازمند پیمودن مراحل اداری است. البته اگر برای شما سخت است و یا فرصت این کار را ندارید میتوانید آن را به مشاورین خبره بسپارید تا خودشان پیگیر صفر تا صد این کار شوند. در ادامه به مراحلی که برای ثبت یک برند لازم است طی کنید به طور مفصل پرداخته ایم:
- مرحله اول که مهمترین مرحله محسوب میشود انتخاب نام برند است. در ثبت یک برند باید به دو مورد توجه داشته باشید. مورد اول اینکه نام برندتان باید چهارچوب‌های لازم اداره ثبت اسناد را داشته باشد. البته خیالتان جمع باشد؛ درباره این چهارچوب‌ها جلوتر توضیح مبسوط میدهیم. و مورد دوم اینکه نام برندتان نباید تکراری باشد. هر نامی که پیش از شما ثبت شده باشد دیگر قابلیت ثبت ندارد. حال شما که اطلاع از برند‌های پیش از خود ندارید پس بعد از انتخاب نام وارد مرحله دوم میشوید.
- در مرحله دوم سامانه ثبت یک برند یک استعلام از نام برند شما میگیرد و از این طریق متوجه میشوید آیا برندی مشابه برند شما در این حوزه فعال هست یا خیر. خبر خوب اینکه استعلام از برند را پیش از به ثبت رساندن آن میتوانید از طریق وب سایت‌های معتبر به صورت آنلاین پیگیری کنید و از اتلاف وقت، هزینه و انرژی جلوگیری کنید. در این موارد بعد از وارد شدن به وب سایت نام برند و حوزه فعالیت خود را وارد میکنید و سامانه پس از جستجوی پیشرفته از نام برندتان استعلام میگیرد.
- مرحله سوم آماده کردن نسخه فیزیکی مدارک مورد نیاز برای ثبت یک برند است. درباره مدارک مورد نیاز در ادامه این مقاله مفصل صحبت کرده ایم. اما نکته‌ای وجود دارد این است که قبل از حضور در اداره ثبت یک برند باید مدارک اسکن شده خود را هنگام نام نویسی در سامانه اداره مالکیت بارگزاری کنید و در صورت تایید اولیه در محل حضور یابید.
- در مرحله چهارم بعد از نام نویسی اولیه برای تایید حساب کاربری در سامانه اداره مالکیت معنوی، سایت یک فرم به شما میدهد. سپس باید به یکی از دفترخانه های اسناد رسمی مراجعه کنید و در جهت تایید حساب کاربری‌تان گواهی و امضا تهیه کنید. بعد از آن گواهی که دفتر اسناد به شما داد را در سایت بارگزاری میکنید و نام کاربری و کلمه عبور خود را دریافت میکنید.
- بعد از گرفتن نام کاربری به بخش اظهارنامه برند مراجعه میکنید. در این بخش به برخی از مدارک احتیاج دارید. لازم است کپی شناسنامه، کپی کارت ملی، جواز فعالیت، نمونه برند پیشنهادی در‌اند ازه 6*6 سانتی متر را در سایت آپلود کنید. توجه کنید که در صورت ثبت برند لاتین، کارت بازرگانی خود را نیز در سیستم آپلود کنید. اظهار نامه شما که شامل مدارک ارسالی‌تان میشود توسط سه کارشناس بررسی میشود و در صورت تایید پیامک آن بریتان ارسال میگردد.
- مرحله ششم پرداخت هزینه‌ی اظهار نامه است. پیش از ارسال اظهار نامه باید هزینه آن را تمام و کمال پرداخت کنید تا سایت برند شما را ثبت و پرونده‌تان را در دست بررسی قرار دهد. در این مرحله به شما فرمی داده میشود که حاوی اطلاعات کاربری است و شما میتوانید با استفاده از اطلاعات روی فرم به سامانه مالکیت معنوی وارد شوید و نام کاربری و پسوورد خود را دریافت نمایید. همچنین این اطلاعات برای بررسی مراجعات بعدی شما ضروری است پس در حفظ و نگهداری از آن کوشا باشید.
- مرحله هفتم چاپ آگهی تقاضای ثبت یک برند در روزنامه‌های رسمی است. پس از بررسی اولیه اظهارنامه شما، در صورتی که ثبت یک برند شما بلامانع تشخیص داده شود، درخواست ثبت برند شما به روزنامه رسمی ارسال میشود. در اینجا بایستی هزینه روزنامه رسمی برای آگهی درخواست ثبت یک برند را بپردازید. تایید اولیه توسط سایت و ارسال آن برای آگهی روزنامه‌های رسمی ممکن است بین ده تا پانزده روز زمان ببرد. بعد از آن وقتی آگهی مورد نیاز در روزنامه به چاپ رسید آن را به آدرس شما ارسال میکنند که این موضوع ممکن است حدود یک هفته زمان ببرد. حال شاید این مرحله کمی در نظرتان گنگ باشد. باید بگوییم چاپ آگهی به این دلیل صورت میگیرد که اگر شخص حقیقی یا حقوقی نسبت به ثبت آن اعتراض داشت بیان کند. درواقع قانون به آن شخص اجازه اعتراض میدهد تا اگر اعتراضی به ثبت یک برند پیشنهادی شما دارند مثلا فکر میکنند که برند پیشنهادی مشابه برند و علامت تجاری آنهاست می‌تواند اعتراض خود را اعلام و درخواست کارشناسی مجدد نمایند. در ایران برای این اعتراض حدود یک ماه زمان در نظر گرفته شده است.
- مرحله هشتم پس از اختصاص زمان مشخص در صورت عدم اعتراض شخص ثالث، به شما پیامکی ارسال میشود مبنی بر اینکه با ثبت برندتان موافقت شده است. آنوقت شما میتوانید اصل مدارک را به اداره ثبت یک برند تحویل بدهید. دقت کنید که باید اصل یا کپی برابر اصل تمامی مدارکی که پیش از این در سامانه آپلود کردید به همراه داشته باشید.
- مرحله نهم پرداخت حق ثبت است. به دلیل اینکه نرخ هزینه‌ها متغیر است در ادامه اشاره کوتاهی به آن میکنیم اما برای اطلاع دقیق از هزینه‌ها لازم است زمانی که میخواهید برندتان را ثبت کنید، پرس جوی‌های لازم و به روز داشته باشید.
- مرحله دهم پرداخت هزینه برای چاپ آگهی در روزنامه‌ی دوم است. نگران نباشید در این مرحله دیگر احتمال اعتراض شخص ثالثی وجود ندارد. چاپ آگهی در روزنامه‌ی دوم نشان میدهد برند شما به ثبت رسیده و حالا قرار است به اطلاع عموم مردم جامعه برسد. حالا لازم است هزینه چاپ در آگهی دوم را بپردازید تا برندتان در حوزه خودش به نام شما چاپ میشود.
- مرحله آخر تحویل گرفتن گواهی ده ساله ثبت یک برند از سایت مالکیت معنوی است. فقط کافیست یک نسخه از دو روزنامه را به همراه اظهار نامه ثبت برند و نمونه 6*6 برند به اداره مالکیت معنوی ببرید و با ارائه رسید، مرحله‌ی آخر ثبت برندتان را پشت سر بگذارید و برند ثبت شده‌تان را تحویل بگیرید.
برای انتخاب نام برند باید به چه نکاتی توجه کنید؟باید‌ها و نباید‌های ثبت برند
برای اینکه به طور دقیق و منظم به شما بگوییم که برای انتخاب برند باید چه نکاتی را در نظر داشته باشید، این نکات را به دو دسته تقسیم میکنیم دسته اول مواردی است که در انتخاب نام برند مجاز به استفاده از آن هستید و دسته دوم مواردی است که در ثبت برند مجاز به استفاده نیستید و اگر برندتان حداقل یکی از ممنوعیات را داشته باشد مجوز ثبت نمیگیرد.
مواردی که در برند قابل استفاده‌اند :
- نام برند تکراری نباشد.
- نام می‌تواند ترکیبی از نام‌های فارسی و لاتین باشد.
- اگر اسمی که انتخاب میکنید اتفاقی و یا ساختگی باشد شانس قبولی آن بیشتر است.
- بهتر است اسمی که انتخاب میکنید ترکیبی باشد و چند منظور را برساند.
- علامت مورد نظر می‌تواند شامل یک کلمه ترکیبی، عدد، سمبل و … باشد.
- از ترکیب دو نام خانوادگی نیز میتوانید استفاده کنید.
مواردی که در برند غیر قابل استفاده‌اند :
- اسامی و علائمی که غیر اسلامی و مخالف با موازین اجتماعی باشند.
- برندها و یا اسم‌هایی که معروف هستند. برای مثال علامت هلال احمر، کمیته امداد و یا علائم سازمان‌های جهانی مانند صلیب سرخ و… .
- اسامی و صفاتی که به صورت عام می‌باشند و جنبه توصیفی دارند به تنهایی قابل قبول نیستند. مثلا ترکیب سازه محکم، قابل قبول نیست.
- کلماتی که برند را به ایران مرتبط کنند مانند دولتی، ابران و … نباید در نام برند باشد.
- نام انتخابی نباید تنها اعداد فارسی و یا لاتین باشد.
- علامت‌هایی که خلاف عفت عمومی باشد و یا نظم عمومی را مختل کند.
- تشابه بیش از پنجاه درصد دو برند و نام تجاری به طوری که تشخیص کالا و خدمات آنها از هم ممکن نباشد.
- علامت یا نام تجاری که به شکل گمراه کننده شبیه یک نام و یا علامت تجاری متعلق به موسسه دیگر باشد.
بیشتر بخوانید: هویت برند چیست؟
برای ثبت برند به چه مدارکی احتیاج دارید؟مدارک مورد نیاز ثبت یک برند
- مدارک مورد نیاز شخص حقیقی: کپی شناسنامه، کارت ملی،کپی کارت بازرگانی (در صورتی که در نام برندتان از حروف لاتین استفاده شده باشد)، گواهی امضا از دفترخانه اسناد رسمی، کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس، پروانه‌ی بهره برداری، پروانه‌ی ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی).
- مدارک مورد نیاز شخص حقوقی: کپی شناسنامه، کپی کارت ملی، کپی روزنامه‌ی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت(از آخرین تغییرات شرکت نباید بیش از دو سال گذشته باشد)، کپی مجوز فعالیت(جواز تاسیس،پروانه‌ی بهره برداری،پروانه‌ی ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی)، کارت بازرگانی(در صورتی که از حروف لاتین استفاده شده باشد). همچنین در صورتی که نمونه ارائه شده برند به صورت سه بعدی باشد، باید نمونه تصویرگرافیکی شش زاویه‌ای از آن تهیه شود.
نکته: لازم به ذکر است اگر وکیل و نماینده رسمی شرکت، کار ثبت علامت تجاری را انجام میدهد، می‌بایست مدارک وی نیز تهیه و ارائه گردد.
هزینه احتمالی ثبت یک برند چقدر است؟هزینه ثبت برند چقدر است؟
هزینه‌هایی که برای ثبت برند باید بپردازید حدودا 900 هزار تومان است که شامل موارد زیر میشود.
- ثبت اولیه اظهارنامه در سایت که طبق تعداد طبقات متفاوت می‌باشد از 24 هزار تومان برای یک طبقه شروع میشود و به ازای هر طبقه این هزینه افزایش می‌یابد.
- روزنامه رسمی نوبت اول
- حق الثبت برند که حداقل 120 هزار تومان برای یک طبقه است و به ازای افزایش طبقات این هزینه نیز افزایش می‌یابد.
- روزنامه رسمی نوبت دوم که مرحله نهایی است.
البته توجه کنید که این هزینه برای زمانی است که شما خودتان بدون هیچ وکیلی و بدون واگذاری کار به یک موسسه مراحل ثبت یک برند را انجام دهید.
ثبت یک برند چند روز زمان میبرد؟
اگر بخواهیم واقع بینانه به ماجرا نگاه کنیم این روند کمی زمانبر است. به طوری که میتوان گفت ثبت هر برند حداقل 45 روز زمان میبرد. شاید از خودتان بپرسید طی این مدت چه بر سر برندتان می‌آيد و از چه مسیر‌هایی عبور میکند؟
باید بگوییم مدت زمان بررسی اولیه اظهارنامه تقریبا 15 روز به طول می‌انجامد و مدت زمان درج آگهی تقاضای برند در روزنامه رسمی ( نوبت اول ) 30 روز زمان میبرد. جهت دریافت گواهی نهایی ثبت یک برند نیز می‌بایست چند روز دیگر به این زمان اضافه کرد هرچند جزو فرآیند احتمالی ثبت برند محسوب نمیشود.
جا دارد اینجا اشاره کنیم که وقتی برندتان به ثبت رسید به مدت ده سال مهلت دارد و پس از آن به شما یک بازه شش ماهه فرصت میدهند تا برای تمدید برندتان اقدام کنید و اگر در این بازه زمانی اقدام به تمدید برند خود نکنید ممکن است برندتان توسط دیگران به ثبت برسد.
همچنین خوب است بدانید داشتن یک برند برای مالک آن تعهد مالیاتی ایجاد نمی کند و مالیاتی ندارد.
جمع بندی
ثبت برند به نام شما ممکن است مراحل طولانی داشته باشد اما اطمینان خاطری که با خود برای شما و کسب و کارتان به ارمغان می‌آورد بسیار ارزنده‌تر است. توجه کنید که شما میتوانید برای آسان‌تر پیمودن این مراحل از مشاورین شرکت‌های ثبت اسناد کمک بگیرید؛ اما به هیچ عنوان این مهم را پشت گوش نیندازید زیرا ممکن است تلاش‌ها و اعتبار چندین ساله‌تان به دست متخلفان و متقلبان که از قضا شمارشان هم کم نیست هدر رود.
