«شب يلدا» پروژه‌ى شعر و تايپوگرافى

«شب یلدا» پروژه ای است که شعر و تایپوگرافی را به یکدیگر پیوند می دهد. تلاش طراح در این پروژه بر اين بوده است كه ضمن حجم دادن به تایپ، از طریق عکاسی و نور پردازی پروژکتور، به کلمات جان بخشیده شود.
شب یلدا، روایتگر تلاش «سارا شهابى» طراح گرافيك، در تفسیر اشعار خیام -شاعر و فيلسوف بزرگ ايرانى- است. اين اشعار الهام بخش دیدگاه او در زندگی و دنیای واقعی اش بوده اند؛ دنیایی که مملو از تناقص های فرهنگی و بصری است و او اكنون در کشوری که به آن مهاجرت کرده آن را تجربه می کند.
در ادامه، توضيحات او را در مورد پروژه ى شب يلدا كه پايان نامه‌ى او در دانشگاه “MICA” آمريكا بوده است، مى‌خوانيم:

آزموده ها
«من هميشه دوست دارم از تكنيك هاى مختلف، براى كشف بهترين روش انتقال پيام ذهنم استفاده كنم. برايم مهم نيست كه چه اندازه سخت و ناممكن به نظر برسد؛ چرا كه محدود كردن حس كنجكاوى ام براى كسب تجربيات تازه، غيرممكن است! تلاش هايم براى پيگيرى كارهاى عمدتا زمان برى كه تاكنون دنبال كرده ام، همواره به نقاط مثبتى منتهى شده است. در این مرحله تمام راه هایی که امتحان کردم من را به دو روش نهایی متفاوت هدایت کرد که برایم نتیجه ای درست و مطابق با هدف این پروژه بود»

Exp.02

 Exp.03

Exp.05 Exp.06 Exp.04 Exp.07 Exp.08 Exp.01

تماشای درون
«پايان نامه ى من درباره استفاده از تایپوگرافى براى تفسير شعر است. سعى كردم به كنكاش اين موضوع بپردازم كه چگونه حروف فارسى و لاتین روى يك سطح و كنار يكديگر قرار خواهند گرفت. در واقع بازى با تضاد ميان اين دو زبان و اين كه چگونه هم نشين مى شوند، درون مايه ى اثر من بود.
کلمات فارسى به خاطر اتصالات، قابليتی شبيه به مجسمه دارند و اين به من كمك كرد بتوانم از آن ها اجسامى بسازم كه محور اصلى پوسترهاى من باشند. پيام كار من به تصوير كشيدنِ تركيب سيالِ حروف دو زبان بود تا از پس آن ارتباط ميان دو فرهنگ را به بيننده منتقل كنم»

FINAL-Dohol  FINAL-falak  FINAL-ghame farda  FINAL-Goftego  FINAL-saghi  Process01  Process02  Process03  Process04  Process05

تماشاى بُرون
«اسم این پروژه الهام گرفته از این بیت سعدی شاعر بزرگ است که می گوید: «صبح صادق ندمد تا شب یلدا نرود»
در این بخش از پایان نامه ام مى خواستم به كندوكاوِ راه هايى بپردازم تا از آن طريق، تجربيات و زاويه ديدم را به عنوان كسى كه از ايران و فرهنگى متفاوت به آمريكا مهاجرت كرده، به مخاطبانم منتقل كنم.
در این پروژه سعى كردم با افزودن چاشنی دیزاین ام به اشعار خیام، نه تنها پیام آن را انتقال دهم؛ بلكه احساساتی نظیر ترس، تنهايى و حس آسودگى پس از خواندن شعر را صميمانه به اشتراك بگذارم.
هدف من ترکیب و یکپارچه کردن تایپ و تصوير بود و به همين منظور تصميم گرفتم اشعار را در جهان واقعى، در فضاهاى واقعى و در ميان انسان هاى واقعى كه بيانگر تفاوت هاى فرهنگى و بصرى در تجربيات من بودند به تصوير بكشم. اشعار خيام را به فرم هایی چند بعدى تبديل كردم و نحوه ى تعامل افراد گوناگون با آن ها را به تصوير درآوردم. تلاش كردم فضاها را در ارتباط با معنا و مفهوم اشعار انتخاب كنم و پيامم را به عنوان راوى داستان هاى موجود در شعر، از اين طريق به مخاطب منتقل كنم.»

Process03  Process02  Process01  15_1  13 2  Process04  03-6  03-4  02-2  02-1  01-5  01-1
سارا شهابى متولد ١٣٦١ است. او مدرك كارشناسى ارشد گرافيك را از دانشگاه تربيت مدرس تهران در سال ۱۳۸۶ گرفت و مدرك MFA خود را از”Maryland Institute Collage of Art” در سال گذشته دريافت كرده است.
پروژه ى شب يلداى سارا در آمريكا با استقبال خوبى مواجهه شد و به زودى در يك کتاب مجموعه آثار كه توسط “Ellen Lupton” از اساتيد هنر و نویسندگان مطرح آمریکا تاليف شده، به چاپ خواهد رسيد .
سارا هم اكنون به عنوان طراح گرافيك ارشد در واشنگتن دى سى مشغول به كار است.

02  03  04  05  10_2


  1. کارهای سارا شهابی عزیز به لحاظ بصری فوق العاده لذت بخش بود
    اما نمی دانم چرا حس و حال آخرین نمایشگاه طراحی حروف فرهاد فزونی را داشت
    البته این یک نظر و عقیده شخصی می باشد و امیدوارم این دوست عزیز برداشتی بدی از حرف های من نداشته باشد
    روز رنگ سپاس از درج این خبر

  2. با مجموعه کارهای این پروژه بدجوری حال کردم! انصافاً هم انتخاب موضوع پروژه، هم تفکر پشت هر کار و هم تکنیک اجرای آثار واقعاً عالی هستند. البته بحث سلیقه هم مطرحه و ممکنه این تیپ کارها به دل بعضیا نشینه و نتونن باهاش ارتباط برقرار کنن اما به شخصه واقعاً از دیدن آثار لذت بردم و بی اغراق باید بگم که جزو بهترین کارهایی بود که تو این یکی دو ساله اخیر از طراح‌های ایرانی دیدم.
    مرسی از سارا شهابی برای ارائه این آثار و مرسی از تیم روز رنگ برای انتشارشون.

  3. واقعا نميدونم چى بگم كاملا سورپرايز شدم!!!! روزرنگ خيلى عالى بود به سارا شهابى عزيز تبريك
    .عجب پايان نامه اى! يه كم ياد بگيرن دانشجوهاى عزيزمون!!!
    حميد خان درباره شباهت به كار فرهاد فزونى هم شايد فقط ده ثانيه اول بنظر شبيه مياد. استفاده از حروف فارسى .همين .
    اما در هر كدوم از اين دو نمايشگاه دو كانسپت مختلفف رو ميبينيم كه هيچ شباهتى بهم ندارن.

  4. شميم مقدم باهات موافق هستم و اگر دقتی به کامنتم داشته باشی گفتم که این فقط یک نظر و عقیده شخصی می باشد و قبول دارم که کارهای سارا هیچ شباهتى عینی به کار آقای فزونی نداره اما لحظه ای منو برد تو او فضا…..با این حال دست سارا خانم درد نکنه / به امید موفقیتهای بیشتر سارا خانم یه کف وسوت و هورااااااااااااااااااااا

  5. با احترام به خانم شهابی متاسفانه اغلب کارهای ایشان هم در فرم و هم محتوا یادآور کارهای مختلف خانم شهرزاد چنگلوایی است که سال ها قبل انجام شده است. با یک گوگل ساده به انگلیسی میتوان مقایسه کرد.
    ممنون از روز رنگ.

    1. با احترام به خانم شهرزاد چنگلوایی متاسفانه اغلب کارهای ایشان هم در فرم و هم محتوا یادآور کارهای مختلف آقای فرهاد فزونی است که سال ها قبل انجام شده است. با یک گوگل ساده به انگلیسی میتوان مقایسه کرد.
      و با احترام به آقای فرهاد فزونی متاسفانه اغلب کارهای ایشان هم در فرم و هم محتوا یادآور کارهای مختلف رضا عابدینی هست که سال ها قبل انجام شده است. با یک گوگل ساده………
      …….و این داستان ادامه دارد………

      ممنون از روز رنگ.

  6. ممنون از کارهای خلاقانه خانوم سارا شهابی، این رویکردهای خاص گرافیکی خیلی عالی اند و باید زیاد ازشون دید، بسیار لذت بردم. مثل همیشه از سایت خوب روزرنگ هم بخاطر انتخاب خوبش متشکرم

  7. ارائه‌هاي متنوع و تكنيك‌هاي هيجان‌انگيز. مجموعه من تن وطن شهرزاد چنگلوايي علاوه در فرم در محتوا هم بسيار الهام‌بخش بوده است. كلماتي كه سرفصل‌هاي مباحث عرفاني و فلسفي‌اند در قياس با كلماتي كه بار سنگين جامعه‌شناختي دارند. آنجا زر سياه با فرهنگ ايراني سازگار است. اينجا فونتي كه براي اشعار فارسي انتخاب شده فونتي ست كه با فضاي عربي هم‌خواني بيشتري دارد (Adobe Arabic). عكس‌هايي از اجراي كارهاي مردانه توسط يك خانم، تاثير زيادي در گيرايي كل پروژه دارد. كار با اره برقي مثلا. تبريك به خالق آثار و توصيه به ناظران ايراني به كنترل هيجان براي قضاوتي هنرمندانه‌تر. به جاي زمينه يك كشور غربي (جذاب‌ترينشان البته) يك دانشگاه ايراني را جايگزين كنيم و به جاي رنگ‌ها و چهره‌هاي غير‌ ايراني نيز. مرور دوباره بي‌ثمر نخواهد بود.

    1. با جناب سرویان موافقم که ایشان در فرم و محتوا از شهرزاد چنگلوایی بسیار الهام گرفته اند. به خوانندگان پیشنهاد می کنم بروند برای نمونه لینک های زیر را ببینند و خودشان قضاوت کنند
      مجموعه دیوار (2006): که گمانم این کار بخشی از پایانامه ایشان بوده است اتفاقا با همین موضوع شعر و تایپوگرافی
      http://www.artnet.com/artists/shahrzad-changalvaee/past-auction-results
      مجموعه من تن وطن (2011):
      http://www.didemag.com/11/00.htm
      پوسترها:
      https://www.facebook.com/shahrzad.ch/media_set?set=a.1060455107633.9755.1113579540&type=3

  8. خسته نباشید به ایشون
    اون تایپ لاتین هندسی که در تصاویر مراحل طراحیش رو نشون دادند در پروژه استفاده شده اصلا؟
    در کل ای کاش پرداخت فرمال و تایپوگرافیک بیشتری به این پروژه میشد.

  9. فكر ميكنم الان يه فضايى حاكم شده كه همه برروى مسأله كپى و الهام بيش از حد حساس شدند و استفاده از فرمها و مفاهيم يكسان سريعا باعث سوتفاهم براى ببيننده ميشه. از نظر من به عنوان يك طراح گرافيك،آثار سارا شهابى از خانواده و زيرمجموعه تايپ ديزاينى هست كه خانم چگنوايى و اقاى فزونى هم كار ميكنند ليكن با اين تفاوت كه نگاه شخصى خودش رو به اين مجموعه تزريق كرده. الهام از اشعار شاعران ايرانى با كارى كه چگنوايى درمورد مفاهيم عشق به ميهن كرده متفاوته. اما قبول دارم كه در شيوه نمايش و اينستاليشن به ايشون نزديك شده.
    بطور كلى زحمت كشيده و ايده جديدى كار كرده هرچند كه چاشنى ايرانيزه در مورد كارش خلاصه شده در حروف. شخصا ترجيح ميدادم با المان هاى شب يلدا و سنتهاى ايرانى بازى فرمى هم انجام ميداد و دركنار هم پروژه رو جلو ميبرد.
    كلا خسته نباشيد و سپاس از روزرنگ براى معرفى بچه هاى مستعد به جامعه طراحان ايران

  10. به نظر من اين اصلا درست نيست كه كارهاي سارا با شهرزاد يكي هستن. من هر دو رو كاملا ميشناسم. سارا كاملا ديزاينر مستقل و موفقي هست كه من كاملا با كارهاش آشنا هستم و اينكه چقدر تلاش ميكنه براي هر پروژه اي كه تو دستش داره.به نظر من بهتره قبل از قضاوت و نتيجه گيري سريع سري به وبسايت پايان نامه ش بزنيد و جزئيات. بيشتري رو در اين مورد مطالعه كنيد
    http://thesis.sara-shahabi.com/:
    و اگر بخواهيد بيشتر با بقيه آثارش آشنا بشيد:http://sara-shahabi.com روبيينيد

  11. خوشحالم که می بینیم استاد عزیزم پا در عرصه جهانی گذاشته و هرچند برخلاف بعضی از انتقادات ، نمایشگاهای ایشون در خارج از کشور دایر میشه .

  12. شب یلداست شب از تو به دل گیری هاست
    شب دیوانگی اغلب زنجیری هاست
    ###########
    پاییز منم که رفته ام از یادت
    یلدای بدون م ن مبارک بادت
    ##############
    چو یلدا بگذرد ای کاش شبهایی که با مایی
    همین شبها برای عشق می سازم چه یلدایی
    ############
    بی تماشای تو با لشکر غمها چه کنم؟
    تو نباشی گل من با شب یلدا چه کنم؟
    #################
    می شود خوبترین قصه ی دنیا با تو
    گر که توفیق شود یک شب یلذا با تو
    ###################
    کاش یک شب برسد یک شب یلدا با هم
    بنشینیم زمان را به تماشا با هم
    ##################3
    تنها به این خوشم شب یلدا که بگذرد
    شبهای انتظار تو کوتاه می شوند
    #####################
    چند بیت از اشعار دکتر فرامرز عرب عامری برای شب یلدا
    از طرف هانیه حمیدی

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *